Ionization smoke detectors

ၿမန္မာအင္ဂၽင္နီယာဖိုရမ္ http://myanmarengineer.org/ မွ၊ ကူးယူေဖာ္ၿပပါတယ္။

low energy fire သို႔မဟုတ္ ေလာင္စာနည္းနည္း နဲ႔ မီခိုးမၽားမၽားထြက္ေပါါတတ္တဲ႔ မီးေလာင္မွဳမၽိဳးကို၊ detect လုပ္ဖို႔ Light scattering smoke detector ေတြနဲ႔ Light obscuring smoke detectors ေတြကို အသံုးၿပဳပါတယ္။

Ionization smoke detectors ေတြမွာ radioactive material အနည္းငယ္ကို၊ သတၱဳၿပား plate (၂) ခု အႀကားမွာ၊ ထည္႔သြင္းထားပါတယ္။ plate (၂) ခုႀကား atmosphere ကို၊ radioactive material မွ၊ ionization ၿဖစ္ေပါါေစၿပီး၊ current flow တန္ဖိုးတခုကို ၿဖတ္သန္း စီးဆင္းေနေစပါတယ္။ မီးခိုးပမာဏ အနည္းငယ္ plate (၂) ခုႀကား ဝင္လာတဲ႔ အခါ၊ smoke particles ေတြေႀကာင္႔ မူလက ionization ၿဖစ္ေပါါေနတဲ႔၊ atmosphere ဟာ neutralized ၿဖစ္သြားၿပီး၊ ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတဲ႔ current flow တန္ဖိုး ဟာလည္းကၽဆင္းသြားပါတယ္။

 

Fig. ionization smoke detector

positive charge နဲ႔ negative charge plate (၂) ခုကို တခုနဲ႔တခု ၁၀ မီလီမီတာ တနည္းအားၿဖင္႔ ၁ စင္တီ မီတာအကြာအေဝးၿခားၿပီး၊ chamber တခုအတြင္းမွာတတ္ဆင္ထားiၿပီး onization chamber လို႔ေခါါပါ တယ္။ dc voltage တန္ဘိုးတခုကို plate (၂) ခုသို ႔ေပးပို႔ထားသလို၊ ပံုမွာၿပထားတဲ႔အတိုင္း၊ radioactive material တခုၿဖစ္တဲ႔၊ Alpha source မွ၊ Alpha particles ေတြကို ထုတ္ေပးေနပါတယ္။

Alpha source အၿဖစ္၊ americium-241 ကို၊ တဂရမ္ရဲ႕ အပံု ၅၀၀၀ ပံု၊ ပမာဏခန္႔သံုးထားတာၿဖစ္ၿပီး၊ တနည္းအားၿဖင္႔ alpha particles သို႔မဟုတ္ helium nuclei ကို၊ ionizing radiation source အၿဖစ္ အသံုးၿပဳထားပါတယ္။

Fig. Alpha source & alpha particles

alpha particles ေတြေႀကာင္႔ chamber ထဲက၊ oxygen နဲ႔ nitrogen atoms ေတြမွာ၊ ionization ၿဖစ္ေပါါ လာၿပီး၊ positive charged ၿဖစ္တဲ႔၊ oxygen atoms ေတြနဲ႔ nitrogen atoms ေတြကို၊ negative plate က ဆြဲယူပါတယ္။ ၿပိဳကြဲသြားတဲ႔ electrons ေတြကိုေတာ႔၊ positive plate ကေနဆြဲယူပါတယ္။

အဲဒီအခါ positive plate မွာ၊ ေသးငယ္တဲ႔ current flow တန္ဖိုးတခုၿဖစ္ေပါါ လာၿပီး၊ smoke particles ေတြ chamber အတြင္းကိုဝင္ေရာက္လာတဲ႔အခါ၊ ions ေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီး၊ neutralize ၿဖစ္သြား ပါေတာ႔တယ္။ neutralize ၿဖစ္သြားတဲ႔အခါ၊ positive plate မွ၊ current ဟာ negative plate သို႔ မကူး နိဳင္ေတာ႔ပဲ၊ potential difference ဆိုတဲ႔ voltage ပမာဏဟာလည္းကၽဆင္းသြားပါတယ္။

အခု ေနာက္ပိုင္းမွာ photoelectric sensor နဲ႔ ionization detector တြဲဖက္တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ Combination smoke detectors ေတြကို၊ အသံုးၿပဳလာတာကိုေတြ႔မိပါတယ္။

Post credit to : ဦးရီးထြန္း http://myanmarengineer.org/
Image credit to : http://www.sas.org