"Inert Gas System (၂)"

Fig. Scrubber unit

boiler မွထြက္လာတဲ႔၊ flue gas ေတြဟာ အလြန္ပူေနတဲ႔အၿပင္၊ soot ေတြနဲ႔၊ ဆာလဖာဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္လို harmful substances ေတြလည္းပါဝင္ေနပါ တယ္။ scrubber unit ရဲ႕အေပါါဖက္မွ၊ ေအာက္ဖက္သို႔ sea water ကို downward စီးဆင္းေစၿပီး၊ flue gas ေတြကိုေတာ႔၊ scrubber unit ရဲ႕ ေအာက္ေၿခမွေပးသြင္းကာ၊ အေပါါဖက္သို႔ upward ၿဖတ္သန္းေစၿခင္း ၿဖင္႔၊ soot ေတြနဲ႔  harmful substances ေတြဟာ၊ sea water မွာေပၽာ္ဝင္သြားပါတယ္။ sea water နဲ႔ flue gas ေတြ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မွဳမရိွေစရန္၊ spray nozzles ေတြ၊ perforated plates ေတြနဲ႔ venture nozzles အစရိွတဲ႔၊ arrangement ေတြကို၊ scrubber unit အတြင္းမွာ၊ တတ္ဆင္ထားပါတယ္။ scrubber unit ဟာ heat exchanger တခုကဲ႔သို႔လည္း၊ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

flue gas ေတြဟာ၊ hot corrosive gases ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ flue gas ေတြ ၿဖတ္သန္းမယ္႔ scrubber unit ကို၊ highly corrosion resistant material ေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ထားသလို၊ cleaning အစရိွတဲ႔၊ maintenance ကိစၥေတြကို၊ အလြယ္တကူေဆာင္ရြက္ေစနိဳင္ဖို႔ တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ demister ဟာ၊ scrubber ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္းမွာရိွၿပီး၊ polypropylene သို႔မဟုတ္ cyclone dryers ေတြကိုအသံုးၿပဳကာ၊ flue gas ကိုေၿခာက္ေသြ႔ေစပါတယ္။ demister ကိုၿဖတ္သန္းၿပီး ထြက္လာတဲ႔ gas ကို၊ inert gas ရယ္လို႔ စတင္သတ္မွတ္ေခါါဆိုုနိုင္ပါတယ္။ 'SOLAS Regulations' အရ၊ မီးေလာင္ေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ႔ ဟိုက္ဒရိုကာဘြန္အေၿခခံ၊ ေရနံနဲ႔ ေရနံထြက္ပစၥည္းေတြကို၊ သေဘ္ာမွ၊ discharge လုပ္တဲ႔နံွဳး တနည္းအားၿဖင္႔ volumetric discharge rate ထက္၊ အနည္းဆံုး (၁၂၅) % ပိုၿပီး၊  inert gas ကို၊ tank ေတြအတြင္း ပို႔လြွတ္ေပးရန္သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

IG system မွာအသံုးၿပဳမယ္႔ blower fan ရဲ႕ volumetric capacity ဟာ၊ cargo pump ရဲ႕ maximum discharge capacity ထက္ (၁၂၅) ဆ ပိုမၽားဖို႔လိုပါတယ္။ volumetric capacity တို႔၊ discharge capacity တို႔ဆိုတာကေတာ႔ flow rate ကိိုဆိုလိုတာၿဖစ္ၿပီး၊ ယူနစ္အေနနဲ႔ Cu. meter/ hour နဲ႔တိုင္းတာ သတ္မွတ္ပါတယ္။ မၽားေသာအားၿဖင္႔ capacity တူတဲ႔၊ blower (၂) လံုးကိုတတ္ဆင္ထားၿပီး၊ operation မွာတလံုးတည္းေမာင္းနွင္ကာ၊ အၿခားတလံုးကို stand by အရံအၿဖစ္ထားပါတယ္။ တခါတရံမွာေတာ႔ operation အတြက္၊ blower အႀကီးတလံုးနဲ႔ topping up အတြက္၊ blower အေသးတလံုး တတ္ဆင္ထားတာကို၊ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ IG blower ေတြကို၊ blower room မွာသီးသန္႔တတ္ ဆင္ထားၿပီး၊ draining arrangement ေတြ ပါဝင္ကာ၊ ပံုမွန္စစ္ေဆးၿခင္းနဲ႔ ပံုမွန္သန္႔ရွင္းေရး ၿပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ပါတယ္။

blower ေတြရဲ႕ အဝင္နဲ႔ အထြက္ blower inlet နဲ႔ outlet ေတြမွာ non-return valve ေတြ တတ္ဆင္ထားသလို၊ valve အဖြင္႔နဲ႔အပိတ္ကိုေတာ႔ solenoid valve ေတြမွတဆင္႔ pneumatically သုိ႔မဟုတ္ hydraulically operated အေနနဲ႔ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ valve ေတြရဲ႕ အဖြင္႔ သို႔မဟုတ္ အပိတ္ open & shut position ေတြကို၊ CCR ဆိုတဲ႔ cargo control room မွသိနိဳင္ဖို႔၊ limit switch ေတြကို sensor အၿဖစ္တတ္ဆင္ အသံုးၿပဳႀကပါတယ္။

 'SOLAS Regulation Part B, Prevention of fire and explosion, Regulation 5.5' အရ၊ DWT တန္ခၽိန္ (၂၀၀၀၀) နွင္႔အထက္၊ ေရနံနဲ႔ ေရနံထြက္ကုန္ပစၥည္းေတြကို၊ သယ္ေဆာင္မယ္႔သေဘ္ာတိုင္းဟာ "Inert Gas System" တတ္ဆင္အသံုးၿပဳရပါတယ္။ IG system နဲ႔ပက္သက္သမၽွ၊ အေရးႀကီးသတိေပးခၽက္ critical alarms ေတြကို၊ CCR ဆိုတဲ႔ cargo control room မွာသာမက၊ machinery spaces နဲ႔ bridge မွာပါ၊ အခၽက္ၿပအသိေပးေစဖို႔ visible & audible alarm ေတြအၿဖစ္၊ တတ္ဆင္ထားပါတယ္။

Fig. Cargo control room

ဒါ႔အၿပင္ alarm, monitoring နဲ႔ control System ေတြအတြက္ အသံုးၿပဳထားတဲ႔ sensors ေတြအပါအဝင္၊ instrumentation ဆိုင္ရာအစိတ္အပိုင္းအားလံုးဟာ moisture, corrosion, excessive vibrations, large variations in temperature အစရွိတဲ႔အေၿခအေနေတြကို၊ ခံနိဳင္ရည္ရိွၿပီး ပံုမွန္အလုပ္ လုပ္နိဳင္စြမ္း ရိွရမယ္လို႔ SOLAS Regulations အရၿပဌာန္းထားပါတယ္။

scrubber unit မွာ လံုေလာက္တဲ႔၊ cooling sea water ရရိွၿခင္း ရိွမရိွကို၊ သိေစဖို႔ pressure gauges, pressure switches ေတြနဲ႔ pressure transmitter ေတြကို တတ္ဆင္ထားပါတယ္။ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ထားတဲ႔ per-specified level ပမာဏရဲ႕ ေအာက္သို႔၊ cooling water pressure ကၽဆင္းသြားတဲ႔အခါ၊ scrubber cooling water inlet မွာ တတ္ဆင္ထားတဲ႔၊ pressure switch မွ activated လုပ္ၿပီး၊ အသိေပးပါတယ္။ အလားတူ certain level ပမာဏထက္ ၿမင္႔တက္လာတာကိုုသိေစဖို႔၊ float switch ကို တတ္ဆင္ထားၿပီး၊ အသိေပးပါတယ္။

 Fig. IG blower

scrubber unit နဲ႔ blower ရဲ႕ အထြက္မွာ၊ inert gas ရဲ႕ အပူခၽိန္ temperature ဟာ၊ (၆၅) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္မွ (၇၅) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္အတြင္းသာ၊ ရိွေနရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ specified range ထက္ အပူခၽိန္ပိုလာတာကို၊ သိေစဖို႔ temperature gauge, temperature switch ေတြနဲ႔ temperature sensor ေတြကို တတ္ဆင္ထားပါတယ္။

အကယ္၍ pre-cooler ကိုတတ္ဆင္အသံုးၿပဳခဲ႔လၽွင္၊ cooler ရဲ႕ cooling water inlet နဲ႔ outlet ေတြမွာ၊ temperature gauge ေတြတတ္ဆင္ဖို႔လိုအပ္သလို၊ high temperature alarm ကိုပါတတ္ဆင္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ deck seal unit ဟာ၊ wet type ၿဖစ္တဲ႔အတြက္၊ water level ကၽဆင္းသြားၿခင္းကိုသိေစဖို႔၊ low level alarm ကိုလည္း တတ္ဆင္ထားပါတယ္။ inert gas ရဲ႕ pressure ဟာ၊ certain preset limit အတြင္းမွာသာ ရိွေနရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ အေႀကာင္းတစံုတခုေႀကာင္႔ critical level ရဲ႕ေအာက္ကို၊ pressure ထိုးကၽသြားတဲ႔အခါ၊ tank ထဲမွ၊ atmosphere ဟာလည္း၊ flammable range အတြင္းသို႔ ေရာက္ရိွသြားနိဳင္ပါတယ္။ inert gas  pressure ကၽသြားတာနဲ႔ cargo pump ကို အလိုအေလၽွာက္ ရပ္တန္႔သြားေစရန္ automatic shut down system ေတြကို ထည္႔သြင္း တတ္ဆင္ထားသလို၊ low pressure alarm and monitoring system ကိုလည္းတတ္ဆင္ထားပါတယ္။

Fig. Scrubber draining system

scrubber unit မွာ flue gas ၿဖတ္သန္းအေအးခံစဥ္၊ flue gas အတြင္း၊ ပါဝင္ေနတဲ႔၊ 'soot' ေတြဟာ sea water ထဲေရာေနွာေပၽာ္ဝင္သြားၿပီး၊ sea water outlet မွတဆင္႔၊ ပင္လယ္ထဲကို draining အေနနဲ႔ စြန္႔ထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ scrubber unit ရဲ႕ draining system မွာ၊ ship side valves ေတြၿဖစ္တဲ႔ non return valve နဲ႔ over board valve တနည္းအားၿဖင္႔၊ ship side valve တို႔ပါဝင္ၿပီး၊ machinery space ဆိုတဲ႔၊ engine room မွ manually နဲ႔သာမက၊ pneumatically operated သို႔မဟုတ္ hydraulically operated solenoid valve ေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး၊ CCR မွလည္း၊ အဖြင္႔အပိတ္ၿပဳလုပ္နိဳင္ပါတယ္။ scrubber outlet drain line ဟာ၊ carbon steel အသံုးၿပဳထားတဲ႔ pipeline ၿဖစ္ၿပီး၊ corrosion ၿဖစ္ေပါါမွဳကိုတားဆီးနိဳင္ဖို႔၊ pipeline ရဲ႕အတြင္းပိုင္းနံရံေတြမွာ anti-corrosive coating သုတ္ေဆးကို အသံုးၿပဳထားပါတယ္။ 

SOLAS Regulations မွာ၊ scrubber unit ရဲ႕၊ sea water system အတြက္၊ pump ေတြကို သီးသန္႔တတ္ဆင္ အသံုးၿပဳရမယ္လို႔၊ သတ္မွတ္ထားသလို၊ piping system အေနနဲ႔လည္း၊ သေဘ္ာရဲ႕ bilge & ballast system နဲ႔ main fire system တို႔ၿဖင္႔၊ ဆက္သြယ္ထားၿခင္းရိွပဲ၊ သီးၿခားတည္ရိွေနရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ SOLAS Regulations မွာ၊ scrubber unit ရဲ႕၊ sea water system အတြက္၊ pump ေတြကို သီးသန္႔ တတ္ဆင္ အသံုးၿပဳရမယ္လို႔၊ သတ္မွတ္ထားသလို၊ piping system အေနနဲ႔လည္း၊ သေဘ္ာရဲ႕ bilge & ballast system နဲ႔ main fire system တို႔ၿဖင္႔၊ ဆက္သြယ္ထားၿခင္းရိွပဲ၊ သီးၿခားတည္ရိွေနရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ scrubber unit cooling sea water pumps ေတြကိုအၿမဲတမ္း၊ (၂) စံုတတ္ဆင္ထားသလို၊ deck seal unit အတြက္လိုအပ္တဲ႔ sea water ကိုလည္း၊ scrubber unit cooling sea water pumps ေတြမွေပးပို႔ပါတယ္။  scrubber unit cooling sea water pumps ေတြဟာ၊ သေဘ္ာ light weight condition မွာလည္း၊ အလုပ္လုပ္နိဳင္ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။

IG system မွာတတ္ဆင္အသံုးၿပဳထားတဲ႔၊ valves ေတြဟာ၊ temperature ကိုခံနိဳင္ရည္ရိွဖို႔လိုအပ္သလို၊ အလြယ္တကူ corrosion မၿဖစ္ေပါါေစဖို႔လည္းလိုအပ္ပါတယ္။ cast iron ကိုအသံုးၿပဳထားေပမယ္႔၊ အသံုးၿပဳမယ္႔ condition အေနအထားဟာ (၂၀၀) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေကၽာ္ေကၽာ္မွာၿဖစ္သလို၊ soot ေတြဟာ၊ valve seat ေတြေပါါ deposit ခၽိဳးေတြအၿဖစ္ကပ္မေနေစဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ valve ေတြကို၊ manually operated နဲ႔ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ automation system ေတြသံုးကာ၊ operated လုပ္တာၿဖစ္ၿဖစ္၊ function မွန္ေပမယ္႔၊ valve seat ေတြမွာ၊ soot ေတြကပ္ေနခဲ႔မယ္ဆိုရင္၊ leakage ၿဖစ္ေပါါတတ္ပါတယ္။

scrubber အတြင္းကို ဝင္ေရာက္လာမယ္႔ boiler မွ၊ exhaust gas သို႔မဟုတ္ flue gas ရဲ႕ temperature uptake point ဟာလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ scrubber ဟာ၊ capacity ကၽေနခဲ႔ရင္၊ တနည္းအား ၿဖင္႔ flue gas ကိုလံုေလာက္စြာအေအးခံနိဳင္စြမ္းမရိွခဲ႔ရင္၊ flue gas ေတြရဲ႕ ေအာက္စီဂၽင္ပါဝင္မွဳကို၊ ေလၽွာ႔ခၽနိဳင္ၿခင္း မရိွတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ scrubber outlet မွာ၊ oxygen content ဟာ (၈) % နီးပါးခန္႔ ရိွေနခဲ႔လၽွင္၊ scrubber နဲ႔ draining System အတြင္းမွာ၊ soot ေတြကပ္ေနၿပီလို႔ ယူဆနိဳင္ပါတယ္။ inert gas system ကို အခၽိန္အေတာ္ႀကာ မသံုးပဲရပ္ထားတဲ႔အခါ scrubber unit နဲ႔ draining system ထဲမွာ၊ soot ေတြ ခဲကာ ကပ္ေနနိဳင္ၿပီး၊ inert gas system ၿပန္သံုးတဲ႔အခါ၊ oxygen content လံုးဝခၽလို႔မရတာမၽိဳးကိုလည္း ႀကံဳခဲ႔ဖူးပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ႔ရတာေလးတခုကို၊ ေၿပာပါရေစ။ product tanker တစီးမွာ (၂) နွစ္ခန္႔၊ ေရနံထြက္ ပစၥည္း petroleum products ေတြကိုမသယ္ပဲ၊ စားအုန္းဆီ palm oil နဲ႔ ဟင္းရြက္ဆီ vegetable oil ေတြကို၊ သယ္ပို႔ေနရာမွ၊ ရုတ္တရက္  ဓါတ္ဆီ gasoline သယ္ဖို႔၊ ၿဖစ္လာပါတယ္။ ပင္လယ္နက္ black sea အတြင္းရိွ၊ အေရွ႕ဥေရာပတိုင္းၿပည္တခုမွာ၊ ကုန္တင္ရမွာၿဖစ္ၿပီး၊  ေၿမထဲပင္လယ္ထဲ Mediterranean sea အတြင္းမွ၊ တိုင္းၿပည္တခုသို႔ ပို႔ေပးရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ IG system ကို အသံုးၿပဳဖို႔လိုအပ္တာမို႔၊ ေမာင္းနွင္အသံုးၿပဳခဲ႔ပါတယ္။ boiler damper ေတြကိုလိုအပ္သလို၊ ပံုစံအမၽိဳးမၽိဳးေၿပာင္းကာ၊ flue gas ကို scrubber အတြင္းသို႔ ေပးသြင္းၿပီး၊ blower ရဲ႕အထြက္၊ oxygen content ကိုေလၽွာ႔ခၽဖို႔ႀကိဳးစားေပမယ္႔၊ မလြယ္ကူတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ blower motor မွာ၊ over current ၿဖစ္ေနတာကိုလည္းေတြ႔ရပါတယ္။

အေရးထဲအရာေပါါဆိုသလို၊ ရာသီဥတုကလည္း၊ ပင္လယ္နက္ထဲမွာ ဆိုးရြားေနခဲ႔ပါတယ္။ လိွဳင္းေတြထၿပီး၊ နွင္းၿမဴေတြနဲ႔မို႔၊ visibility အေနနဲ႔ ေရွ႕တမိုင္ကိုေတာင္၊ မၿမင္ရတဲ႔အေနအထားၿဖစ္ေနပါတယ္။ ေၿမထဲ ပင္လယ္နဲ႔ ပင္လယ္နက္ကို၊ တူရကီခၽန္နယ္ turkey channel  မွဆက္ေပးထားၿပီး၊ အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႔ Istanbul မွ အာရွနဲ႔ ဥေရာပကိုဆက္သြယ္ေပးထားတဲ႔၊ 'Bosphorus' တံတားႀကီးေအာက္မွာ သေဘ္ာေတြၿဖတ္သန္း ခုတ္ေမာင္းႀကပါတယ္။ ပင္လယ္နက္ထဲမွာ ရာသီဥတုဆိုးရြားေနတဲ႔အခါ၊ တူရကီခၽန္နယ္ကိုလည္း အဖၽားခတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ တူရကီခၽန္နယ္ကို ဝင္ထြက္ခြင္႔ မေပးေတာ႔ပဲ၊ ပင္လယ္နက္ထဲမွာရိွေနတဲ႔ သေဘ္ာေတြက၊ ပင္လယ္နက္ ထဲမွာပါတ္ေမာင္း၊ ေၿမထဲပင္လယ္မွာရိွေနတဲ႔ သေဘ္ာေတြက၊ ေၿမထဲပင္လယ္ထဲမွာ ပါတ္ေမာင္းရင္း၊ တူရကီခၽန္နယ္ၿဖတ္သန္းခြင္႔ကို ေစာင္႔ရပါတယ္။

တူရကီခၽန္နယ္ၿဖတ္သန္းခြင္႔ကိုေစာင္႔ရင္း၊ IG system ကို၊ stable ၿဖစ္ေစဖို႔ကၽိဳးစားကၽပါတယ္။ ရာသီဥတု ဆိုးတဲ႔အၿပင္၊ အနွဳတ္စင္တီဂရိတ္ဒီဂရီ ရိွေနတဲ႔အေၿခအေနမွာ၊ blower ရဲ႕အထြက္၊ oxygen content ကိုေလၽွာ႔ခၽဖို႔ ေန႔မအိပ္၊ ညမအိပ္ အလုပ္လုပ္ႀကပါတယ္။ ALBORG လို၊ europe boiler ေတြမွာ damper flat ကို၊ servo motor မွတဆင္႔ေမာင္းနွင္ကာ၊ လိုအပ္သလို အဖြင္႔အပိတ္လုပ္ေပးၿပီး၊ IHI, VOLCANO နဲ႔ MURI အစရိွတဲ႔ japan boiler ေတြမွာေတာ႔၊ solenoid valve မွတဆင္႔၊ damper flat ကိုအဖြင္႔အပိတ္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီသေဘ္ာမွာ oxygen content က (၈ %) ေကၽာ္တာနဲ႔၊ inert gas ေရွ႕ဆက္မသြားေစရန္၊ vent valve မွတဆင္႔ atmosphere သို႔ စြန္႔ထုတ္ပစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ႔ scrubber unit ရဲ႕၊ manhole cover ကိုဖြင္႔ၿပီး၊ အထဲကို စစ္ေဆးႀကည္႔တဲ႔ အခါ၊ unit ထဲမွာ soot ေတြ အမၽားအၿပားကပ္ေနတာ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။ sea water discharge line မွာလည္း၊ soot ေတြကပ္ေနမယ္လို႔၊ ယူဆၿပီး plant ကိုရပ္ကာ၊ overboard valve ကိုပိတ္၊ IG gas outlet pipe spool ကိုၿဖဳတ္၊ soot remover ေတြကိုေရနဲ႔ေရာၿပီး scrubber unit ထဲအၿပည္႔ၿဖည္႔ၿပီး၊ တညလံုး စိမ္ထားလိိုက္ပါတယ္။ plant ကိုရပ္ထားစဥ္မွာတလက္စတည္း၊ blower ကို ဖြင္႔ကာ overhauling လုပ္ႀကပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ မွာ scrubber unit ကို၊ drain လုပ္ၿပီး၊ plant ကိုၿပန္ေမာင္းတဲ႔အခါ၊ oxygen content  ေလၽွာ႔ကၽသြားပါေတာ႔တယ္။


Reference and Image Credit to : International Maritime Organization. ISBN 92-801-1262-7, http://www.arb.ca.gov, http://seagoing.narod.ru, http://www.tc.gc.ca

Remark : All images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.