Pages

Wednesday 3 August 2011

သေဘ္ာက Electric Motor Starter မၽား - အပိုင္း (၁)


Electric motor ေတြကို Type of operation, Type of current, Type of speed နဲ႕ Type of structural features  ဆိုတဲ႔ အခၽက္ေတြနဲ႔ခြဲၿခားႀကပါတယ္။ type of operation အရခြဲၿခားႀကည္႕တဲ႕အခါ၊ synchronous motors အုပ္စုနဲ႕ asynchronous motors အုပ္စုဆိုၿပီးေတြ႕ရပါတယ္။ Synchronous Motors အုပ္စုမွာ plain motor နဲ႕ super motor တို႕ပါဝင္ပါတယ္။ Asynchronous Motors အုပ္စု မွာေတာ႕ induction motors ေတြနဲ႕ commutator motors မၽားပါဝင္ပါတယ္။

တခါ induction motors ေတြကို၊ squirrel cage induction motor နဲ႕ wound rotor induction motor ေတြအၿဖစ္ ထပ္မံခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ အလားတူ commutator motors ေတြကိုလည္း၊ series motor, compensated motor, shunt motor, repulsion motor, repulsion-start induction motor နဲ႕ repulsion induction motor ေတြအၿဖစ္ထပ္မံ ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။

Type of current အရခြဲၿခားႀကည္႕တဲ႕အခါ၊ single phase motor ေတြနဲ႕ three phase motor ေတြ လို႕၊ ေတြ႕ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ Type of speed အရ ခြဲၿခားႀကည္႕တဲ႕အခါ၊ constant speed motor, variable speed motor နဲ႕ adjustable speed motor ေတြကိုေတြ႕ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။

Type of Structural Features အရခြဲၿခားႀကည္႕ရင္ေတာ႕၊ open type motor, enclosed type motor, semi-enclosed type motor, ventilated type motor, pipe-ventilated type motor, riveted frame-eye type motor အစရိွသလိုခြဲၿခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။

သေဘ္ာေတြမွာ asynchronous motors အုပ္စုမွ induction motors ေတြ ၿဖစ္တဲ႕၊ squirrel cage induction motor နဲ႕ wound rotor induction motor ေတြကိုအမၽားဆံုးအသံုးၿပဳႀကပါတယ္။

squirrel cage induction motor ေတြမွာအသံုးၿပဳေလ႔ရိွတဲ႕ starting method သို႔မဟုတ္ starter ေတြ ကေတာ႕ (၁)။ DOL direct on line starting method (၂)။ forward/ reverse starting method (၃)။ pole changing starting method (၄)။ forward/ reverse & pole changing starting method (၅)။ star/ delta starting method (၆)။ primary resistors starting method နဲ႕ (၇)။ auto transformer starting method တို႔ၿဖစ္ပါတယ္။ squirrel cage induction motor ေတြရဲ႕ speed ကို၊ (၁)။ changing applied voltage (၂)။ changing applied frequency နဲ႕ (၃)။ changing number of stator poles စတဲ႕ နည္းလမ္းမၽားကိုအသံုးၿပဳၿပီးအတိုးအေလၽွာ႕ၿပဳလုပ္ပါတယ္။

wound rotor induction motor ေတြမွာအသံုးၿပဳေလ႕ရိွတဲ႕ starting method ကေတာ႕၊ secondary resistors (or rheostat) starting method သို႕မဟုတ္ rotor resistance starting method ၿဖစ္ပါတယ္။


Fig. DOL starter

AC induction motor ေတြကိုမၽားေသာအားၿဖင့္ DOL starter ဆိုတဲ႕ direct on line starting method နဲ႕ စတင္ေမာင္းနွင္ေလ႕ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ႀကီးမားတဲ႕ AC induction motor ေတြကို DOL starter နဲ႕ "စ" ေမာင္းနွင္တဲ႕အခါ၊ starting current surge နဲ႕ line voltage drop ကိုၿဖစ္ေပါါေစပါ တယ္။ starting current surge ကိုေလၽွာ႕ခၽဖို႕စတင္နိွဳးခၽိန္မွာ voltage ကို reduce ေလၽွာ႕ခၽၿပီး၊ rated RPM နီးပါး ေရာက္ လာခၽိန္မွာ full supply voltage ၿပန္ေပးကာ ေမာင္းနွင္ေစပါတယ္။

line voltage drop ကို ေလၽွာ႕ခၽနိုင္ဖို႕ star/ delta starting method, primary resistors starting method, auto transformer starting method အစရိွတာေတြကို အသံုးၿပဳၿပီး၊ starting current ကိုေလၽွာ႕ခၽ နိုင္ဖို႕ secondary resistors (or rheostat) method သို႕မဟုတ္ rotor resistance starting method တို႕ကိုအသံုးၿပဳပါတယ္။

22 KW ေအာက္ electric motor ေတြကို DOL starter နဲ႕ေမာင္းနွင္တဲ႕အခါ၊ staring current ဟာ load current ထက္ (၈) ဆခန္႕ပိုမၽားပါတယ္။ AC induction motor ေတြမွာ stator winding ကို၊ star connection အေနနဲ႕ မဆက္သြယ္ပဲ delta connection နဲ႕ ဆက္သြယ္ေမာင္းနွင္တဲ႕အခါ၊ motor ရဲ႕ output power (၃) ဆခန္႕ ပိုရလာပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ delta connection နဲ႕ ေမာင္းနွင္တဲ႕အခါ၊ star connection ထက္ (၁/၃) အဆခန္႕ line current ကိုပိုဆြဲယူပါတယ္။



Fig. star/ delta starter

22 KW အထက္ induction motor ေတြကို၊ စတင္ေမာင္းနွင္တဲ႕အခါ starting current surge နဲ႕ line voltage drop ကိုေလၽွာ႕ခၽဖို႕ star connection နဲ႕ စတင္နိွဳးၿပီး၊ rated RPM နီးပါးေရာက္လာခၽိန္မွာ delta connection နဲ႕ ဆက္လည္လည္ပတ္ေစရန္ star/ delta starter ေတြကိုအသံုးၿပဳႀကပါတယ္။ star connection မွ၊ delta connection ေၿပာင္းဖို႕အတြက္၊ star delta timer မွ၊ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။


 

Fig. star/ delta timer & timer sequence

ဒါေပမယ္႕ 37 KW အထက္ induction motor ေတြကိုေတာ႕ auto transformer starting method နဲ႕ secondary resistors (or rheostat) starting method သို႕မဟုတ္ rotor resistance starting method တို႕ကို အသံုးၿပဳေမာင္းနွင္ေလ႕ ရိွပါတယ္။ 



Fig. auto transformer starter

auto-transformer မွာ motor ေမာင္းနွင္လည္ပတ္ေနစဥ္မွာအသံုးၿပဳမယ္႕ rated voltage တန္ဘိုးထက္ (၅၀), (၆၀) နဲ႕ (၇၀ %) အစရိွသၿဖင္႕ေလၽွာ႕ခၽကာ၊ tapping ေတြထုတ္ထားတယ္။ စတင္ေမာင္းနွင္တဲ႕ အခါ motor ရဲ႕ stator winding ကို၊ auto-transformer ရဲ႕ tapping ေတြကေန supply voltage ေပး ကာ လည္ပတ္ေစပါတယ္။ rated voltage တန္ဘိုးထက္ (၅၀ %) ေလၽွာ႕ခၽထားတဲ႕ tapping ကိုအသံုးၿပဳ တဲ႕အခါ၊ supply current အေနနဲ႕ တဝက္ခန္႕သာလိုအပ္မွာၿဖစ္ၿပီး၊ DOL starter မွာအသံုးၿပဳတဲ႕ starting current နဲ႕ နိွဳင္းယွဥ္ႀကည္႕ရင္(၂၅ %) ခန္႕သာ ပိုတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ starting position ကေန running position ကိုေၿပာင္းတဲ႔အခါမွာ၊ transient current ၿဖစ္ေပါါမွဳကေတာ႕ DOL starter ထက္ မၽားပါတယ္။

Credit to :  ကိုထြန္း
ပံုကို Google ကေနရွာေဖြြကူးယူပါတယ္။


 Remark : All images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.

No comments:

Post a Comment