Proximity sensor (၁)

Proximity ဆိုတဲ႔ေဝါဟာရဟာ၊ approximately ဆိုတဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးလို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ႔၊ ေဝါဟာရမွ ဆင္းသက္လာၿပီး၊ မထိတထိအနီးကပ္ဆံုးအေနအထားလို႔ သတ္မွတ္နိဳင္ေႀကာင္း၊ ငယ္ဆရာတဦးက ေၿပာဖူး ပါတယ္။ proximity sensor ဆိုတာကေတာ႔၊ object ဆိုတဲ႔အရာဝထၲဳတခုကို၊ physical contact သို႔မဟုတ္ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႔မွဳမရိွပဲ၊ အာရံုခံတဲ႔ကရိယာရယ္လို႔ မွတ္သားဖူးပါတယ္။ တနည္းအားၿဖစ္႔ non-contact detection အေနနဲ႔ sense လုပ္တဲ႔၊ အာရံုခံတဲ႔ကရိယာေတြဟာ 'Proximity sensors' ေတြၿဖစ္ပါတယ္။

Fig. Limit switches

limit switches ေတြဟာ၊ လွဳပ္ရွားေနတဲ႔ object ဆိုတဲ႔အရာဝထၲဳနဲ႔ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔ၿပီးမွ၊ movement အေၿခအေနေတြကို၊ electrical contact အေနနဲ႔အသိေပးပါတယ္။၊ proximity switches လို႔ေခါါတဲ႔ proximity sensors ေတြကေတာ႔၊ လွဳပ္ရွားေနတဲ႔ object နဲ႔တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မွဳမရိွပဲ၊ movement အေၿခ အေနေတြကို၊ electrical signal အၿဖစ္အသိေပးပါတယ္။

Fig. Proximity switch

proximity switches ေတြကို၊ Inductive Proximity Sensor, Capacitive Proximity Sensor နဲ႔ Magnetic Proximity Sensor ဆိုၿပီးခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ proximity switches ေတြရဲ႕ standardization အတြက္၊ IEC 60947-5-2 အရ၊ definition of non-contact position detection switches ဆိုၿပီးသတ္မွတ္ထားသလို၊ JIS ဆိုတဲ႔ Japanese Industrial Standards အေနနဲ႔၊ JIS C 8201-5-2 (Low-voltage switch gear and control gear, Part 5: Control circuit devices and switching elements, Section 2: Proximity sensors) ဆိုၿပီး၊ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရပါတယ္။

semi-conductors ေတြကိုအသံုးၿပဳထားတဲ႔ proximity sensors ေတြဟာ၊ detect လုပ္တဲ႔အခါ၊ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႔ၿခင္း မရိွတဲ႔အတြက္၊ sensor နဲ႔ object မွာ abrasion သို႔မဟုတ္ scratches ဆိုတဲ႔ ပြန္းပဲ႔မွဳေတြ မၿဖစ္ေပါါပဲ၊ sensor ရဲ႕ output ဟာ non-contact electrical output ၿဖစ္ပါတယ္။ magnets ကိုသံုးထားတဲ႔ proximity sensors ေတြကလြဲလို႔၊ အၿခား proximity sensors ေတြကို၊ longer service life အေနနဲ႔ အသံုးၿပဳနိဳင္တာကိုေတြ႔ရပါတယ္။

object မွာ ေရ၊ ဆီ နဲ႔ အညစ္အေႀကးအမွန္အမွဳန္အမြွားေတြကပ္ၿငိေနေပမယ္႔၊ proximity sensors အမၽားစုဟာ detect လုပ္နိဳင္သလို၊ chemical resistance ရိွဖို႔လိုအပ္တဲ႔တဲ႔ applications ေတြအတြက္၊ 'fluororesin' cases ေတြသံုးထားတဲ႔ proximity sensors ေတြကိုအသံုးၿပဳႀကပါတယ္။ high-speed response ကိုရရိွနိဳင္သလို (-40 ~ +200° C) အတြင္း detect လုပ္နိဳင္တဲ႔အတြက္၊ wide temperature range မွာ၊ အသံုးၿပဳနိဳင္တယ္လို႔သတ္မွတ္နိဳင္ပါတယ္။

proximity sensors ေတြဟာ၊ object ရဲ႕ physical changes ေတြကိုသာ၊ detect လုပ္တဲ႔အတြက္၊ object's surface color ေႀကာင္႔ detection ကိုမထိခိုက္ေပမယ္႔၊ ambient temperatures အပါအဝင္၊ proximity sensors ေတြရဲ႕အနီးအနားမွာရိွေနတဲ႔ surrounding objects ေတြနဲ႔ အၿခား sensors ေတြရဲ႕ သက္ေရာက္မွဳတို႔ဟာ၊ detection စြမ္းရည္ကိုထိခိုက္နိဳင္ပါတယ္။

Fig. Selection by Detection Method

proximity sensors ေတြကိုတတ္ဆင္အသံုးၿပဳတဲ႔အခါ၊ sensing object, electrical noise, power supply, current consumption, sensing distance, ambient environment, physical vibration shock နဲ႔ assembly ဆိုတဲ႔အခၽက္အလက္ေတြအေပါါအေၿခခံၿပီး၊ sensor အမၽိဳးအစားကိုေရြးခၽယ္ရပါတယ္။ proximity sensors ေတြမွာ power line နဲ႔ signal line ကို၊ combined အေနနဲ႔သံုးထားတဲ႔အတြက္၊ three-wire sensors ေတြနဲ႔နိွဳင္းယွဥ္ႀကည္႔ရင္၊ installation လို႔ေခါါတဲ႔ wiring work မွာ၊ 2/3 သို႔မဟုတ္ (၃) ပံု (၂) ပံုေလာက္ေလၽွာ႔သြားတာကိုေတြ႔ရၿပီး၊ power line ကိုသီးၿခား wired အေနနဲ႔အသံုးၿပဳခဲ႔ လၽွင္၊ insert load ေႀကာင္႔ sensor ရဲ႕ internal elements ေတြထိခိုက္ပၽက္စီးနိဳင္ပါတယ္။



Reference : Marine Electrical & Automation Course - (ဦးခင္ေမာင္ဦး၊ အခၽိန္ပိုင္း ကထိက၊ စက္မွဳဌာန၊ ေရေႀကာင္းပညာသိပၸံေကၽာင္း), Technical Guide - OMRON Industrial Automation, Australia, http://en.wikipedia.org/
Image credit to : http://www.usinenouvelle.com/, http://www.omron.com.au/

Remark : All images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.