ႀကံဳခဲ႔ဖူးတဲ႔ Sea Trial (၁)

သေဘ္ာကၽင္းတခုမွာ သေဘ္ာသစ္လြွဲေၿပာင္းလက္ခံမွဳ delivery protocol ကိစၥအတြက္၊ ခရီးယာယီ သြားေနရသမို႔၊ "ဒူဒူႀကီးရဲ႕ဘေလာက္ဂ္" နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ၿပတ္ေနရပါတယ္။ delivery protocol ကိစၥသာမက statutory certificates ပိုင္းဆိုင္ရာေတြအၿပင္၊ ISM Codes နဲ႔ ISPS Codes ေတြအရ သေဘ္ာရဲ႕ SMC လို႔ေခါါတဲ႔ safety management certificate နဲ႔ ISSC လို႔ေခါါတဲ႔ international ship security certificate ေတြရဖို႔ internal audit မိမိကိုယ္တိုင္ စစ္ေဆးၿခင္းနဲ႔ classification society ရဲ႕ စစ္ေဆးမွဳကို ခံယူၿခင္း external audit ကိစၥေတြကိုပါ လုပ္ေပးခဲ႔ရပါတယ္။ delivery protocol ကိစၥနဲ႔ ISM - international safety management/ ISPS - international ship and port security ကိစၥေတြ အတြက္သာ၊ သြားခဲ႔တာၿဖစ္ၿပီး၊ သေဘ္ာစမ္းသတ္ေမာင္းနွင္ၿခင္း sea trial အပိုင္းကို သေဘ္ာကၽင္းမွာ ႀကိဳတင္ေရာက္ရိွေနတဲ႔ သက္ဆိုင္သူမၽားမွ၊ ေဆာင္ရြက္ၿပီးထားၿပီ၊ ၿဖစ္သမို႔ အသိအမွတ္ၿပဳၿခင္း acknowledgement အေနနဲ႔သာ၊ လက္မွတ္ထိုးေပးခဲ႔ရပါတယ္။

ခရီးထြက္ရာမွအၿပန္ (၂၀၀၈) ခုနွစ္ေလာက္တုန္းက၊ အင္ဒိုနီးရွားနိဳင္ငံ၊ ဆူရာဗားယားၿမိဳ႕မွ 'PT Dok Dan Perkapalan' ဆိုတဲ႔ နိဳင္ငံပိုင္သေဘ္ာကၽင္းမွာ၊ သေဘ္ာေဆာက္ၿပီး၊ Sulu Sea ထဲအထိ sea trial ထြက္ခဲ႔ဖူးတာေလးကို၊ အေၿခခံကာ ေရးဖို႔စိတ္ကူးမိတာနဲ႔ ႀကံဳခဲ႔ဖူးတဲ႔ "Sea Trial" ဆိုၿပီး၊ မွတ္မိသေလာက္ေဖာ္ၿပလိုက္ပါတယ္။

sea trial ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာပါဝင္တဲ႔ အေႀကာင္းအရာေတြကို၊ sea trial condition, draft measurement နဲ႔ test item for sea trail ဆိုၿပီးခြဲၿခားေလ့ရိွပါတယ္။ "test item for sea trail" မွာပါဝင္မယ္႔ အေႀကာင္းအရာေတြကေတာ႔ starting test, dead ship condition test, adjustment of magnetic compass, stop inertia test, progressive speed trial, crash stop astern test, crash stop ahead test, anchoring test, turning test, Z maneuvering test, steering gear test, noise and vibration test, endurance trial, black out test, nautical instrument test, cargo and ballast test, life saving equipment test, structure tank test နဲ႔ williamson turning test တို႔ပါဝင္ပါတယ္။

test item for sea trail ဟာ SOLAS ဆိုတဲ႔ Safety Of Life at Sea, COLRGE ဆိုတဲ႔ Preventing Collisions at Sea, LL ဆိုတဲ႔ Load Line နဲ႔ MARPOL ဆိုတဲ႔ Marine Pollution Prevention အစရိွတဲ႔ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာသေဘာတူညီမွဳ conventions ေတြအရ၊ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ regulations ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီၿခင္းရိွမရိွ၊ စမ္းသတ္အတည္ၿပဳၿခင္းလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ sea trial မွာ သက္ဆိုင္ရာ classification society မွ attending surveyors ေတြ၊ သေဘ္ာမွာတတ္ဆင္ထားတဲ႔ စက္ပစၥည္းေတြကိုထုတ္လုပ္သူ maker ရဲ႕ attending service engineers ေတြသို႔မဟုတ္ attending commissioning engineers ေတြ၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္သူ ship builder ဖက္မွ တာဝန္ရိွသူေတြနဲ႔ သေဘ္ာရဲ႕ attending superintendent ေတြ လိုက္ပါစစ္ေဆးရပါတယ္။ သေဘ္ာကိုလက္ခံရယူမယ္႔ attending superintendent ဟာ IMO မွၿပဌာန္းထားတဲ႔ SOLAS, COLRGE, LL နဲ႔ MARPOL regulations ေတြကို၊ ထိေရာက္စြာ နားလည္ထားဖို႔လိုသလို၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္သူ ship builder နဲ႔ခၽဳပ္ဆိုထားတဲ႔ သေဘာတူညီမွဳ contract agreement ကိုလည္း၊ ထိေရာက္စြာအသံုးခၽတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကိုယ္ေတြ႔တခုေၿပာရလၽွင္ (၅) ရက္ခရီး sea trial ရဲ႕ (၂) ရက္ေၿမာက္ေန႔မွာ main engine နဲ႔ပက္သက္တဲ႔ 'progressive speed trial' ကို သေဘ္ာမကၽလို႔၊ လမ္းခရီးမွတင္ ဆက္လက္ စမ္းသတ္မွဳ မၿပဳေစေတာ႔ပဲ၊ သေဘ္ာကၽင္းသို႔ ၿပန္သြားေစခဲ႔ဖူးပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက sea trail ထြက္စဥ္မွာ သေဘ္ာတစီးလံုး လူအေယာက္ (၇၀) ေကၽာ္ပါ ပါတယ္။ radder နဲ႔ gyro compass လို navigational equipment ေတြ၊ PABX နဲ႔ PA လို internal communication equipment ေတြအတြက္၊ လိုက္ပါလာတဲ႔ commissioning engineer ေတြက၊ မိန္းခေလးေတြပါ။ purifier ေတြ boiler ေတြအတြက္လည္း၊ ထုတ္လုပ္သူ maker ရဲ႕ attending commissioning engineers ေတြ လိုက္ပါသလို၊ မွတ္မွတ္ရရ မိထီၳလာေလေႀကာင္းတကၠသိုလ္ 1st Intake မွ ညီ၊ အကိုေတာ္တဦးကလည္း၊ cargo & ballast tank level gauging system, ODME လို႔ေခါါတဲ႔ oil discharge monitoring equipment နဲ႔ fixed combustible gas detection system တို႔အတြက္၊ အေမရိကန္လူမၽိဳးတဦးနဲ႔အတူ instrumentation ပိုင္းဆိုင္ရာ commissioning engineer အၿဖစ္လိုက္ပါခဲ႔ပါတယ္။ လူအေယာက္ (၇၀) ေကၽာ္အတြက္၊ အိပ္စရာေနရာမရိွေပမယ္႔ attending superintendent ရဲ႕ owner room ကို၊ မိန္းခေလးေတြကိုေပးလိုက္ၿပီး၊ သေဘ္ာသားေဟာင္းပီပီ engine control room မွ main switch board ေနာက္မွာေနရာ ဦးထားရပါတယ္။

"sea trial condition" ဆိုတာကေတာ႔ အထက္မွာေဖာ္ၿပခဲ႔တဲ႔ 'test item for sea trail' မွာပါဝင္မယ္႔ အေႀကာင္းအရာေတြကို၊ full load နဲ႔ ballast condition ေတြမွာ၊ စမ္းသတ္ေဆာင္ရြက္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ "draft measurement" မွာေတာ႔ သေဘ္ာဦး fore, သေဘ္ာဧရာ mid-ship, သေဘ္ာပဲ႔ပိုင္း aft တို႔မွ ေရစူး draft ကိုတိုင္းတာမွတ္တမ္းတင္ၿခင္းနဲ႔ specific gravity of sea water ဆိုတဲ႔ ပင္လယ္ေရရဲ႕ သိပ္သည္းဆတို႔ကို၊ ကိုးကားမွတ္တမ္းတင္ၿခင္းတို႔ ပါဝင္ပါတယ္။

(၁) - Starting test - "test item for sea trail" မွာပါဝင္မယ္႔ အေႀကာင္းအရာေတြထဲမွ 'starting test' ကေနစပါဦးမယ္။ 'starting test' ကို procedure နဲ႔ items of measurement ဆိုၿပီး၊ ခြဲၿခားသတ္မွတ္ စမ္းသတ္ပါတယ္။ main air reservoir ဆိုတဲ႔ ပင္မေလေလွာင္အိုး main air vessel ေတြဟာ၊ သေဘ္ာရဲ႕ main engine မနိွဳးခင္ 30 Kg per sq. cm ဖိအား pressure ပမာဏအထိ၊ ၿဖည္႔သြင္းထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေလေလွာင္အိုး တလံုးတည္းကို အသံုးၿပဳၿပီး main engine ကို (၃) ႀကိမ္၊ auxiliary engine ေတြၿဖစ္တဲ႔ generator engine ေတြကို (၃) ႀကိမ္နိွဳးနိွင္စြမ္းရိွေအာင္၊ သိုေလွာင္နိဳင္စြမ္း ရိွရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာေဖာ္ၿပတဲ႔ အခၽက္အလက္ေတြဟာ single screw လို႔ေခါါတဲ႔ main engine တလံုးတည္းကို၊ အသံုးၿပဳ တည္ေဆာက္ထားတဲ႔ သေဘ္ာေတြအေပါါ အေၿခခံထားတာၿဖစ္ၿပီး၊ auxiliary engine ေတြၿဖစ္တဲ႔ generator engine ေတြဟာလည္း၊ ေလအား compressed air ကိုအသံုးၿပဳကာ၊ စတင္ နိွဳးေစမယ္႔ engine ေတြကို၊ အသံုးၿပဳ တည္ေဆာက္ထားတဲ႔ သေဘ္ာေတြအေပါါ အေၿခခံထားတာ ၿဖစ္ပါတယ္။

အကယ္၍ သေဘ္ာဟာ single screw မဟုတ္ပဲ main engine (၂) လံုး၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔ twin screw သေဘ္ာ ၿဖစ္ခဲ႔လၽွင္လည္း ေလေလွာင္အိုး တလံုးတည္းကို အသံုးၿပဳၿပီး main engine (၂) လံုးစလံုးကို (၃) ႀကိမ္ နိွဳးနိွင္စြမ္း starting ရိွရန္၊ လိုအပ္ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ compressed air system တခုလံုးကို စမ္းသတ္စစ္ေဆးၿခင္းလို႔ ဆိုနိဳင္ပါတယ္။ items of measurement မွာ total number of starting test ဆိုတဲ႔ ေလအားကို အသံုးၿပဳကာ main engine နဲ႔ auxiliary engine ေတြကိုနိွဳးတဲ႔ အႀကိမ္အရည္အတြက္၊ main engine နဲ႔ auxiliary engine ေတြရဲ႕ မနိွဳးခင္အေၿခအေနမွ lubricating oil ရဲ႕ temperature နဲ႔ မနိွဳးခင္အေၿခအေနမွ engine room ရဲ႕ temperature တို႔ကို၊ ကိုးကားမွတ္တမ္းတင္ၿခင္းတို႔ ပါဝင္ပါတယ္။ 

(၂) - Dead ship condition test - သေဘ္ာတစီးလံုးမွာရိွတဲ႔ auxiliary engine ေတြၿဖစ္တဲ႔ generator engine ေတြကို၊ ေမာင္းနွင္လည္ပတ္ မွဳရပ္တန္႔ထားၿခင္း တနည္းအားၿဖင္႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား power supply ၿပတ္ေတာက္ေနတဲ႔အေၿခအေနမွာ၊ အခၽိန္နာရီဝက္ မိနစ္ (၃၀) အတြင္း main engine ကို နိွဳးၿခင္းၿဖင္႔ စမ္းသတ္ပါတယ္။ main air reservoir ဆိုတဲ႔ ပင္မေလေလွာင္အိုး main air vessel ေတြကို empty condition အေနနဲ႔ ေလၿဖည္႔သြင္းသိုေလွာင္ထားၿခင္းမရိွေစပဲ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား ၿပတ္ေတာက္ေနတဲ႔အေၿခအေနမွာ၊ automatic starting of stand by generator to be 'OFF' အေနနဲ႔ အလိုအေလၽွာက္ စတင္မလည္ပတ္ေစရန္၊ emergency generator ကိုလည္းေဆာင္ရြက္ထားရန္ လိုပါတယ္။ operator ဟာ engine control room မွ emergency generator room သို႔သြားၿပီး၊ emergency generator ကို manually start အေနနဲ႔ သြားေရာက္ေမာင္းနွင္ရပါတယ္။ emergency generator လည္ပတ္ၿပီးတာနဲ႔ ပင္မေလေလွာင္အိုး (၂) လံုးအနက္ (၁) လံုးကို ေလၿဖည္႔ၿပီး၊ main engine ကို နိွဳးၿခင္းၿဖင္႔ 'dead ship condition test' ကိုေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ dead ship condition မွာ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား power supply ၿပတ္ေတာက္ေနတဲ႔အေၿခအေနမွ၊ main engine ကို စတင္နိွဳးနိဳင္တဲ႔ အေၿခအေနအထိ၊ ႀကာၿမင္႔ခၽိန္ကို၊ ကိုးကားမွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။

(၃) - Adjustment of magnetic compass - သေဘ္ာတည္ေဆာက္စဥ္ main deck မွာၿပဳလုပ္တဲ႔ hot work လို႔ေခါါတဲ႔ electric welding လၽွပ္စစ္ဂေဟေဆာ္ၿခင္းေတြေႀကာင္႔၊ ေပါါထြက္လာတဲ႔ လၽွပ္စစ္ သံလိုက္စက္ကြင္း electro-magnetic wave ေတြဟာ၊ သေဘ္ာရဲ႕ wheel house အထက္၊ monkey island မွာတတ္ဆင္ထားတဲ႔ magnetic compass ရဲ႕ သံလိုက္စက္ကြင္း magnetic wave ေတြကို၊ ထိခိုက္ေစတတ္ပါတယ္။ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ရာ တိုင္းၿပည္ရဲ႕ ေရေႀကာင္းအာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္း marine administration သို႔မဟုတ္ port authority အသိအမွတ္ၿပဳလက္မွတ္ရ 'compass adjuster' ပညာရွင္မွ၊ သေဘ္ာ sea trial မထြက္ခင္ magnetic compass ၿပန္လည္ခၽိန္ညွိၿခင္းကို၊ ေဆာင္ရြက္ထားရန္ လိုအပ္ပါတယ္။

'monkey island' ဆိုလို႔ေၿပာရပါဦးမယ္။ ညီလိုခင္ရတဲ႔ ေရယာဥ္မွဳး ကပၸတိန္လမင္းဦး ကေတာ႔၊ ေရေၾကာင္းပညာရပ္ အသုံးအႏႈံး၊ ေဝါဟာရေတြ သီးသီးသန္႔သန္႔ ကုိးလုိ႔ကန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနတာဟာ၊ ဥေရာပက ဂုရုၾကီးေတြရဲ႕ ဝီစကီမူးမူးနဲ႔ ပေယာဂပါပဲလို႔ေၿပာဖူးပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကပၸတိန္လမင္းဦးရဲ႕ "Seamanshit ( ေမ်ာက္ကြ်န္း၊ မင္းဂြတ္သီး၊ ငယ္ထိပ္ ႏွင့္ ၅၂၈၀ ေပ )" ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါးကို၊ ၿပန္လည္ ကိုးကားပါရေစ။

အေျခခံကစလုိ႔ ေၿပာရလွၽင္၊ သေဘၤာရဲ႕ ဘယ္ဖက္နဲ႔ ညာဖက္ကုိ left နဲ right လုိ႔ ရွင္းရွင္းမလုပ္ဘဲ၊ သေဘၤာ ညာဖက္က ပန္ကာတပ္ထားလုိ႔ 'starboard'၊ သေဘၤာ ဘယ္ဖက္က ဆိပ္ကမ္းကပ္ရင္ သုံးလုိ ့ 'port' ဆုိၿပီး ထြင္ပါတယ္။ တခ်ိန္တုန္းကသေဘၤာေတြမွာ၊ သေဘၤာညာဖက္ျခမ္းမွာပဲ၊ တက္မ ပန္ကာကုိ တတ္ႀကလို႔ၿဖစ္ပါတယ္။ ညာဖက္ၿခမ္းမွာ ပန္ကာထားထားေတာ့ ဘယ္ဘက္အၿခမ္းဟာ ဆိပ္ကမ္းကပ္ဖို႔ ပိုလြယ္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုေခါါတ္မွာေတာ႔ ကမ္းကပ္တဲ႔အခါ၊ ဘယ္ေရာ ညာေရာ၊ အဆင္ေျပသလုိ ကပ္ႀကပါတယ္။

သေဘၤာတည္ေဆာက္ရာမွာသံုးတဲ႔၊ သံၿပားေတြကုိလည္း၊ အသံုးၿပဳတဲ႔ ေနရာကို လိုက္ၿပီး၊ keel plate, coffin plate, shoe plate, margin plate, fashion plate, breast hook, carling plate, wash plate, gusset plate, garboard strake, sheer strake, boss plate.. စသၿဖင့္ေခါါႀကသလို၊ စာရင္းၿပဳစုႀကည့္လၽွင္၊ အမည္ေပါင္း ရာေက်ာ္ရွိပါလိမ့္မယ္။

သေဘၤာေပၚမွာလူေနတဲ့ အေဆာက္အအုံကို၊ 'accommodation' လို႔ေခါါၿပီး၊ သေဘၤာေမာင္းႏွင္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေနရာ steering and maneuvering control station ကုိေတာ႔ 'bridge' လို႔ေခါါပါတယ္။ ဆရာၿမသန္းတင္႔ ကေတာ႔ F. Tennyson Jesse ရဲ႕ The Lacquer Lady ဆိုတဲ႔ဝထၳဳကို "ခၽစ္ေသာယြန္းခင္ခင္" ဆိုၿပီး၊ ဘာသာၿပန္ရာမွာ S. S Bengal ဆိုတဲ႔ steam engine သံုး 'ဘဂ္လား' ဆိုတဲ႔ ခရီးသည္တင္ သေဘ္ာမွ bridge ကို 'ေရေႀကာင္းၿပတံတား' အၿဖစ္၊ ေဝါဟာရဖလွယ္ဖူးပါတယ္။ mess ဆုိတာကေတာ႔ အမိွဳက္၊ ၿပသနာလို႔အဓိပၸါယ္ရေပမယ္႔ သေဘၤာေပၚမွာေတာ့ 'mess room' ဟာ၊ စားေသာက္ခန္း dining room လို႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

သေဘ္ာေပါါ အတက္အဆင္းလုပ္တဲ႔ေလွကား accommodation ladder ကိုေတာ႔ 'gangway' လို႔ေခါါပါတယ္။ သေဘၤာသားေတြ အတက္အဆင္း လုပ္တာထက္၊ ကုန္တင္ကုန္ခ် အလုပ္သမားအဖြဲ႕ stevedore gangs ေတြ အတက္အဆင္းလုပ္တာ၊ ပိုမၽားလို႔ထင္ပါတယ္။ သေဘ္ာတေခါက္လိုက္ၿပီး အၿပန္၊ ငယ္ကဦးတဲ႔ 'စပါယ္ဖူး' နဲ႔ ရန္ကုန္မွာၿပန္ဆံုေတာ႔ ဘယ္က ဘယ္လိုသေဘ္ာေပါါ တက္သြားတာလည္းလို႔၊ ေမးတဲ႔အခါ 'gangway' ကေန တက္သြားတာေပါ႔လို႔ ၿပန္ေၿဖခဲ႔ဖူးပါတယ္။ gangway ဟာ သေဘ္ာတင္ေပးတဲ႔ 'agent' ရယ္လို႔၊ စပါယ္ဖူးက အထင္နဲ႔ မွတ္ခၽက္ၿပဳခဲ႔သလို၊ ဒီေန႔အထိလည္း၊ စပါယ္ဖူးေၿပာခဲ႔တဲ႔ agent အဲေလ ကုန္တင္ကုန္ခ် အလုပ္သမားအဖြဲ႕ stevedore gangs ေတြ၊ သေဘ္ာ အတက္အဆင္းလုပ္တဲ႔ gangway တလွည္႔ pilot ladder လို႔ေခါါတဲ႔ ေရေႀကာင္းၿပ အရာရိွေတြ သေဘ္ာအတက္အဆင္းလုပ္တဲ႔၊ ႀကိဳးေလွကားတလွည္႔ သံုးကာ၊ သေဘ္ာေတြအေပါါ အတက္အဆင္း လုပ္ေနရဆဲပါ။

ကုန္စည္ေတြထားသုိတဲ့ ေနရာကုိ cargo hold လုိ႔ေခၚေပမယ့္ cargo hold ရဲ႕ 'အဝ' ကုိက်ေတာ႔ cargo hold access သို႔မဟုတ္ cargo hold entrance လို႔မေခါါပဲ 'hatch' လို႔ေခါါပါတယ္။ အဘိဓာန္ dictionary ထဲမွာေတာ့ hatch ကို 'to break open so that a young bird, fish, insect' လို႔အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုပါတယ္။ အသုံးအၿဖဳန္းႀကီးတဲ့ ေကာင္မေလးနဲ႔ ရည္းစားၿဖစ္ေနခဲ႔လၽွင္၊ သေဘ္ာသားအၿခင္းၿခင္း cargo hold ဆိုတဲ႔ 'ကုန္ေပါက္' ထဲၿပဳတ္ကၽလိမ္႔မယ္လို႔ သတိေပးေလ့ရိွပါတယ္။ cargo hold ထဲကုိ လူဆင္းတဲ့ အေပါက္ man hole ကိုေတာ႔ 'booby hatch' လို႔ အမည္သညာေပးပါတယ္။ booby hatch ဆိုတာမူရင္း 'boob' ဆိုတဲ႔ေဝါဟာမွ ဆင္းသက္လာတာၿဖစ္ပါတယ္။ ေရၿပင္ညီေၿပာင္ရွင္းေနတဲ့ ပင္မကုန္းပတ္ main deck ေပၚမွ၊ ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္ထြက္ေနတဲ့ အေပါက္ကေလး ဆုိပါေတာ့။ လႈိင္းေလႀကီးလုိ႔ ကုန္းပတ္ေပါါ၊ ပင္လယ္ေရတက္လာလၽွင္ သူ႔အေပါါမွ၊ ပင္လယ္ေရေက်ာ္ၿဖတ္မသြားႏုိင္ေအာင္ တနည္းအားၿဖင္႔ ကုန္ေပါက္ထဲကို ေရမဝင္ေအာင္၊ ကုန္းပတ္ level ကေန၊ မီတာဝက္ေလာက္ ၿမွင့္ၿပီး အေပါက္ေဖာက္ကာ၊ အဖုံးတပ္ထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ ဝင္သာရံု အေပါက္ကေလးလည္းၿဖစ္ပါတယ္။

poop deck ဆိုတာကေတာ႔၊ 'poop' ဆိုတဲ႔ ေဝါဟာမွ ဆင္းသက္လာတာၿဖစ္ပါတယ္။ အညစ္အေႀကးစြန္႔ရာ ကုန္းပတ္ေနရာ၊ လို႔အဓိပၸါယ္မဖြင္႔ဆိုပဲ၊ သေဘၤာရဲ႕ ေနာက္ဆုံးမွာရွိတဲ့ အားၿဖည့္ဖရိန္နံရံ after most bulkhead ရဲ႕ ေနာက္မွာရိွၿပီး၊ after most bulkhead မွ ေထာက္ပံ့အားကူ ေပးထားတဲ့၊ ကုန္းပတ္လို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုပါတယ္။

သေဘၤာရဲ႕ အထက္ေအာက္ up and down ေထာင္လုိက္အားျဖည့္ နံရုိးေတြကုိ frame လို႔ေခါါၿပီး၊ ပင့္ကူအိမ္လုိ ရွဳပ္ေနလုိ ့'webbed frames' အၿဖစ္အမည္သညာေပးပါတယ္။ ေရွ႕ေနာက္ fore and aft အားျဖည့္နံရုိးေတြကိုေတာ႔ longitudinal လို႔ေခါါကာ၊ longitudinal frames ေတြမွာ၊ အေပါက္ေဖာက္ေပးထားတာ ကုိေတာ႔ 'washing plate' လို႔ေခါါပါတယ္။ ကန္႔လန္႔ left to right သို႔မဟုတ္ port to starboard ရိွေနတဲ႔နံရုိး frame ေတြကို 'beam' လို႔ေခါါသလို၊ သေဘၤာေအာက္ေျခသံျပား ship bottom plates အေပါါကန္႔လန္႔ေထာင္ကာ၊ အေပါက္ေဖာက္ထားတဲ႔ နံရုိး frame ေတြကို 'girder' လို႔ေခါါပါတယ္။ လိႈင္းဒဏ္ေလဒဏ္၊ ခံႏုိင္ေအာင္တည္ေဆာက္ထားတဲ႔ သေဘၤာေ႔ရွဆုံးမွ ကန္႔လန္႔နံရုိး frames ေတြကို 'panting beams' လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ေထာင့္ေတြမွာ ခ်ဳပ္ထားတဲ့၊ ႀတိဂံပုံစံ သံျပားေတြကုိေတာ့ ေနရာအလုိက္ အမည္သညာ အမၽိဳးမၽိဳးေပးထားပါတယ္။ ကုန္းပတ္ေပၚမွ နံရုိးအေသး frames ေလးေတြကိုခၽဳပ္ထားတဲ႔ ႀတိဂံပုံစံ သံျပားေတြကုိ 'stiffener' လို႔ေခါါသလို၊ 'gusset plate' လို႔လည္းေခါါပါတယ္။ သေဘ္ာဦး ship bow မွ၊ ဘယ္ညာ သံျပားႏွစ္ခုအဆက္ကို၊ ခ်ဳပ္ထားတဲ႔ ႀတိဂံပုံစံသံျပားကုိ ရင္ေစ႔ 'breast hook' လို႔ေခါါၿပီး၊ ကုန္းပတ္ decks ေတြအာက္မွ၊ ပံ့ပုိးေပးထားတဲ႔ ႀတိဂံပုံစံ သံျပားေတြကုိေတာ႔ ဒူးေထာက္ၿပီး ပင့္တင္ေပးထားတဲ႔ 'beam knee' လို႔ေခါါပါတယ္။

Fig. Dutchman's Log

သေဘၤာစၿပီး ေဆာက္တဲ့အခါ၊ ပထမဆုံး အူတုိင္ ေ႔ရွေနာက္ fore & aft ကုိယ္ထည္သံျပားကုိ 'keel' လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အူတုိင္ရဲ႕ ေ႔ရွဆုံး bow/ forward က သံျပားေလးကုိ ဖိနပ္ထိပ္ေလးနဲ႔တူလို႔ 'shoe plate' လို႔ေခါါၿပီး၊ အူတုိင္ရဲ႕ေနာက္ဆံုး aftermost/ stern သံၿပားေလးကိုေတာ႔ 'coffin plate' လုိ႔ေခၚပါတယ္။ တခါ သေဘၤာကုိယ္ထည္ hull တည္ေဆာက္ရာ၊ သံျပားႏွစ္ျပားဆက္သုံးရမယ့္ေနရာမွာ၊ တၿပားတည္း အဆက္ joint မရွိပဲ သုံးထားလၽွင္ 'stealer plate' လုိ႔ေခါါပါတယ္။ အူတုိင္နဲ႔ ကပ္လ်က္အၿပိဳင္၊ ေရွ႕ေနာက္ fore and aft ကိုယ္ထည္ hull သံၿပားကိုေတာ႔ 'garboard strake' လို႔ေခါါၿပီး၊ 'ခ်က္ၿပီးၿပဳတ္ၿပီးသား' ဆိုတဲ႔ Dutch ေဝါဟာရမွ ဆင္းသက္လာတာၿဖစ္သလို၊ အသားက်ၿပီးသားသံျပားလုိ႔ ဆုိလုိတာၿဖစ္ပါတယ္။ speed log ေတြ GPS ေတြမေပါါခင္ (၁၆) ရာစု ေလာက္က၊ သေဘၤာရဲ႕ တကယ္ရေသာအရိွန္ 'speed made good – ship actual speed after compensating wind and water effect' ကိုတိုင္းတာတဲ႔ ကရိယာေလးကိုလည္း၊ 'Dutchman’s Log' လုိ႔ေခါါႀကပါတယ္။

ေက်ာက္ anchor 'မ' တဲ့အခါ having up anchor မွာ၊ ေက်ာက္ႀကိဳး anchor chain ဝင္သြားတဲ့အခန္းကုိ၊ 'chain locker' လုိ႔ေခၚၿပီး၊ ေက်ာက္ၾကိဳးရဲ႕ အတြင္းစ အဆုံးမွာ 'hurricane pin' ဆုိတဲ့ သြားၾကားထုိးတံ အၾကီးစားၾကီးနဲ႔ သေဘၤာမွာ တြဲခ်ည္ထားပါတယ္။ hurricane pin ထုိးထားတဲ့ ေနရာကုိ၊ ဆိုးရြားေသာအဆံုးသတ္ 'bitter end' လို႔ အမည္ေပးထားပါတယ္။ ေက်ာက္ႀကိဳး anchor chain ရစ္တဲ့ windlass ရဲ႕ ရစ္လုံး winch drum ေပၚမွာ၊ ေက်ာက္ႀကဳိးကုိ ဖမ္းတဲ့ “ခြက္” ပုံစံေလးေတြရွိၿပီး၊ 'gypsy' လို႔ေခါါပါတယ္။ ဘယ္ေက်ာက္ႀကိဳး ကြင္းဆက္ေလးတစ္ခုကုိမွ သူနဲ႔အတူ သစၥာရွိရွိ၊ သိမ္းမထားပဲ၊ ေတြ႔ၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ခြဲခြာသြားတယ္ ဆုိတဲ့ အေတြးနဲ႔ နာမည္ေပးထားတာ ၿဖစ္သလို၊ ေက်ာက္ၾကိဳး ကြင္းဆက္ေလးေတြ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု၊ ဖမ္းကုပ္ထားၿပီး chain locker ထဲကုိ ပစ္ခ်ကာ၊ ေနရာ အတည္တက်မရွိ အၿမဲတမ္း ေရြ႕လ်ားေနတဲ့ ခြက္ကေလးေတြၿဖစ္ပါတယ္။

သေဘၤာသား အသစ္မႏူးမနပ္ေလးေတြကုိ၊ သေဘၤာေပၚမတက္ခင္ ျခင္ေထာင္၊ ေစာင္ယူသြားခုိင္းတာတို႔၊ သေဘၤာေပၚေရာက္ရင္ bosun chair ဆိုတဲ႔ သေဘၤာသားေခါင္းထုိင္ခုံေပါါ၊ ထိုင္ခိုင္းတာတို႔နဲ႔ 'စ' ေလ့ ရိွပါတယ္။ လိႈင္းထဲေလထဲ ရြက္တုိင္ 'mast' ေတြအေပါါနဲ႔ အျမင့္ေတြမွာ၊ သံေခ်းေခါက္ၿခင္း chipping၊ ေဆးသုတ္ၿခင္း painting နဲ႔ ေခၽာဆီထိုးၿခင္း greasing တို႔အတြက္၊ ႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းဆုိင္းထားတဲ့ သစ္သားျပား ခုံကေလးကို အသံုးၿပဳရၿပီး 'bosun chair' လို႔ေခါါပါတယ္။ ထင္းေခ်ာင္းအရြယ္ သစ္သားစေတြကုိ ၾကိဳးနဲ႔ဆက္ထားၿပီး၊ ေနရာတကာ သယ္လုိ႔လြယ္တဲ့ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ႀကိဳးေလွကားေလးကိုေတာ႔ 'jacob ladder' သို႔မဟုတ္ 'monkey ladder' လို႔ေခါါပါတယ္။ လူေနခန္းေတြက ၿပဴတင္းေပါက္ေတြကုိ 'porthole' လို႔ေခါါကာ၊ သံနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ တံခါးရြက္ေတြကုိေတာ႔ 'deadlight' လို႔ေခါါပါတယ္။ သေဘၤာရဲ႕ အၿမင့္ဆုံးရြက္တုိင္ 'main mast' ဟာ၊ bridge ရဲ႕ အေပၚမွာရိွၿပီး၊ 'Christmas tree' လို႔ေခါါပါတယ္။ Christmas tree ရွိတဲ့ အျမင့္ဆုံးကုန္းပတ္ ကေတာ့ ေမ်ာက္ကြ်န္း 'monkey island' ဆိုၿပီး၊ အမည္သညာေပးပါတယ္။

အထက္တေနရာမွာ classification society မွ attending surveyors ေတြပါ၊ 'sea trial' မွာလိုက္ပါ ရေႀကာင္းေရးသားခဲ႔ပါတယ္။ attending surveyors ေတြလိုက္ပါစီးနင္းရၿခင္းဟာ၊ SOLAS, COLREG, LL နဲ႔ MARPOL ဆိုတဲ႔ regulations ေတြနဲ႔ကိုက္ညီမွဳရိွမရိွ၊ စစ္ေဆးေပးၿခင္းၿဖစ္ၿပီး၊ satisfactory အေနနဲ႔ လက္ခံနိဳင္တဲ႔အခါ၊ 'classification and statutory' ဆိုင္ရာ သက္ေသခံလက္မွတ္ေတြကို၊ အတည္ၿပဳကာ ထုတ္ေပးပါတယ္။ တည္ေဆာက္ထားတဲ႔ သေဘ္ာရဲ႕ drawings ေတြနဲ႔ construction plans ေတြကို၊ စစ္ေဆးကာအတည္ၿပဳေပးၿခင္း၊ တည္ေဆာက္ေနစဥ္ construction process ကာလတေလၽွာက္လံုး၊ သတ္မွတ္ၿပဌာန္းထားတဲ႔ defined standards ေတြကို၊ တိကၽစြာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၿခင္း ရိွမရိွ စစ္ေဆးေပးၿခင္းနဲ႔ တည္ေဆာက္ရာမွာ အသံုးၿပဳမယ္႔ materials အမၽိဳးအစားေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ရာမွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနသူ involved persons ေတြရဲ႕ ကၽြမ္းကၽင္မွဳ skill အရည္အေသြးတို႔ကို၊ စစ္ေဆးကာ အတည္ၿပဳေပးၿခင္းတို႔ ၿဖစ္ၿပီး၊ hull and machinery class certificate လို႔ေခါါပါတယ္။

'statutory' ဆိုင္ရာ သက္ေသခံလက္မွတ္ေတြကေတာ႔၊ SE ဆိုတဲ႔ safety equipment, SR ဆိုတဲ႔ safety radio, SC ဆိုတဲ႔ safety construction, LL ဆိုတဲ႔ load line, IOPP ဆိုတဲ႔ oil pollution prevention, IAPP ဆိုတဲ႔ air pollution prevention နဲ႔ ISPP ဆိုတဲ႔ sewage pollution prevention certificate တို႔ၿဖစ္ၿပီး၊ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာေရေႀကာင္းအဖြဲ႔မွ၊ သေဘာတူညီမွဳ international conventions ေတြအရ ၿပဌာန္းထားတဲ႔၊ International Convention for the Safety of life at Sea (SOLAS) 1974 with its Protocols as amended, International Convention of Load lines (LLC) 1966, International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL) 1973 with its Protocol, International Convention on Standards of Training, Certification and Watch-keeping of Seafarers (STCW) 1972/ 1995, Convention of the International Regulations for Preventing Collisions at Sea (COLREG) 1972, Merchant Shipping (Minimum Standards ) Convention 1976 (ILO Convention Nr. 147) နဲ႕ International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention (ISM Code/ SOLAS Ch. IX) တို႔အေပါါမွာ၊ အေၿခခံထားတဲ႔ regulations ေတြအရ၊ ကိုက္ညီေႀကာင္း အသိအမွတ္ၿပဳကာ၊ အတည္ၿပဳေပးတဲ႔ certificates ေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။

'sea trial' အၿပီး၊ classification society မွအတည္ၿပဳကာထုတ္ေပးတဲ႔ 'classification and statutory' ဆိုင္ရာ သက္ေသခံလက္မွတ္ေတြဟာ၊ interim certificate ဆိုတဲ႔ (၃) လသက္တမ္းရိွ၊ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြသာၿဖစ္ပါတယ္။ interim certificate ဆိုတဲ႔ (၃) လသက္တမ္းရိွ၊ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ေတြကို ရရိွလာတဲ႔အခါ၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးရန္အလုပ္အပ္နံွသူ သေဘ္ာပိုင္ရွင္ ship's owner အေနနဲ႔၊ မိမိနွစ္သက္ရာ တိုင္းၿပည္တခုခုမွာ မွတ္ပံုတင္ၿခင္း registration ကို၊ စတင္ေလၽွာက္ထားလို႔ ရၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ port of registry ဆိုတဲ႔ မိမိနွစ္သက္ရာ တိုင္းၿပည္ရဲ႕ national administration သို႔မဟုတ္ authority လို႔ေခါါတဲ႔ အာဏာပိုင္ flag state အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ၊ registration အၿဖစ္၊ မွတ္ပံုတင္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ 

သေဘ္ာကို port of registry ဆိုတဲ႔ မိမိနွစ္သက္ရာ တိုင္းၿပည္ရဲ႕ national administration သို႔မဟုတ္ authority လို႔ေခါါတဲ႔ အာဏာပိုင္ flag state အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ၊ registration အၿဖစ္၊ မွတ္ပံုတင္ခြင္႔ ရေပမယ္႔၊ building commercial matters ဆိုတဲ႔၊ တည္ေဆာက္မွဳဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးကိစၥေတြေႀကာင္႔ သေဘ္ာကို ship builder ဆိုတဲ႔ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးသူမွသာ၊ ပိုင္ဆိုင္ခြင္႔ရိွပါတယ္။ သေဘ္ာ တည္ေဆာက္ေပးသူဟာ၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးရန္အလုပ္အပ္နံွသူ သေဘ္ာပိုင္ရွင္ ship's owner နဲ႔ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးသူ ship builder ႀကားမွာ၊ ဥပေဒေႀကာင္းအရ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမယ္႔ တဆင္႔ခံ ကိုယ္စားလွယ္ဆိုတဲ႔ ပြဲစား broker အဖြဲ႔အစည္းတခုခုၿဖစ္နိဳင္သလို၊ အာမခံအဖြဲ႔အစည္းတခုခု ဒါမွမဟုတ္၊ သေဘ္ာကိုတိုက္ရိုက္ တည္ေဆာက္ေပးသူ ship builder ဆိုတဲ႔၊ သေဘ္ာကၽင္း ship yard လည္းၿဖစ္နိဳင္ပါတယ္။

အေႀကာင္းေႀကာင္းေႀကာင္႔ မေမၽွာ္လင္႔ထားတဲ႔၊ တည္ေဆာက္မွဳဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးကိစၥေတြမွာ အခက္အခဲေတြေပါါေပါက္လာတဲ႔အခါ၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးရန္အလုပ္အပ္နံွသူ သေဘ္ာပိုင္ရွင္ ship's owner နဲ႔ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးသူ ship builder ႀကားမွာ၊ ဥပေဒေႀကာင္းအရ ရွင္းစရာေတြ ၿဖစ္လာတတ္သလို၊ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးရန္ အလုပ္အပ္နံွသူ သေဘ္ာပိုင္ရွင္ ship's owner ဟာ၊ invisible အေနနဲ႔ကိုယ္ေယာင္ေဖၽာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ သေဘ္ာပိုင္ရွင္ ship's owner နဲ႔ သေဘ္ာတည္ေဆာက္ေပးသူ ship builder ႀကားမွာ၊ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမယ္႔ တဆင္႔ခံ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔အစည္းတခုခု ဒါမွမဟုတ္ သေဘ္ာကိုတိုက္ရိုက္ တည္ေဆာက္ေပးသူ ship builder ဆိုတဲ႔၊ သေဘ္ာကၽင္း ship yard မွာတည္ေဆာက္ၿပီးသားသေဘ္ာဟာ၊ လက္ခံရယူမယ္႔သူ မရိွပဲ၊ ကၽန္ေနတတ္ပါတယ္။

Reference : SOLAS, 2012 edition, Dutchman's Log, M.T Vanda / N. 06599, PMS 2228 - 6/ BV 09723 V Sea Trial Record, 12th November, 2008. PT Dok Dan Perkapalan, Surabaya (PERSORO), ကပၸတိန္လမင္းဦးရဲ႕ "Seamanshit ( ေမ်ာက္ကြ်န္း၊ မင္းဂြတ္သီး၊ ငယ္ထိပ္ ႏွင့္ ၅၂၈၀ ေပ )", ဆရာၿမသန္းတင္႔ရဲ႕ "ခၽစ္ေသာယြန္းခင္ခင္"၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ပံုနိွပ္ၿခင္း၊ ေမလ၊ (၂၀၀၂) ခုနွစ္၊ Quality Publishing House, (၇၅) အုပ္ေၿမာက္အထူးအစီအစဥ္။

Remark : All publications and images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.