generators ေတြမွ ထုတ္ယူရရိွလာတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main circuit breaker ေတြကတဆင္႔ main switch board ထဲမွာရိွတဲ႔ bus bar ေတြထဲကိုေပးပို႔ၿပီး၊ လိုအပ္သလိုခြဲယူအသံံုးၿပဳႀကပါတယ္။ main bus bar ေတြရဲ႕ rating ကို ကုန္တင္ကုန္ခၽ cargo operation အတြက္အသံုးၿပဳမယ္႔ critical machinery ေတြ အတြက္လိုအပ္မယ္႔ power နဲ႔ သေဘ္ာေမာင္းနွင္ေနစဥ္မွာ အသံုးးၿပဳမယ္႔ critical machinery ေတြ အတြက္လိုအပ္မယ္႔ power ေတြအေပါါမူတည္ၿပီး၊ သေဘ္ာအမၽိဳးအစားအလိုက္၊ ေရြးခၽယ္ရပါတယ္။
bus bar တခုနဲ႔ တခုႀကားမွာ လၽွပ္ကာ insulated supports ေတြနဲ႔ clamps ေတြကိုသံုးၿပီး၊ main switch board နဲ႔ ခၽိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ လၽွပ္ကူး conductive bus bar ေတြအၿဖစ္၊ copper ေႀကးၿပား အထူေတြကိုသံုးၿပီး၊ main switch board ထဲမွာ အလၽွားလိုက္တတ္ဆင္ထားပါတယ္။ phase တခုစီ အတြက္ bus bar (၂) ေခၽာင္းတစံု တတ္ဆင္ထားၿပီး၊ circuit barkers ေတြကို clamping အေနနဲ႔ ခၽိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ circuit barkers ေတြနဲ႔ bus bars ေတြ၊ ခၽိတ္ဆက္တဲ႔အခါ sliding contact ေတြကိုအသံုးၿပဳပါတယ္။ ဟိုးအရင္ကေတာ႔ bus bar ေတြမွာ insulation ေတြ 'ပတ္' မထားပဲ၊ အသံုးၿပဳေလ့ရိွရာမွ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ insulation ေတြပတ္ကာအသံုးၿပဳလာတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
Fig. Bus-bar
main switch board အတြင္း၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားစီးဆင္းေနတဲ႔ bus bars ေတြသြယ္တန္းးထားတဲ႔အခါ၊ bus bar ေတြတေခၽာင္း နဲ႔ တေခၽာင္းႀကားမွာ ၿပင္ပေလထု atmosphere ရိွေနပါတယ္။ bus bars ေတြဟာ dead ၿဖစ္ေနေပမယ္႔ capacitance effect နဲ႔ လၽွပ္သိုသေဘာမၽိဳး လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား သိုေလွာင္ထားနိဳင္ေသးတဲ႔အတြက္၊ main switch board ရဲ႕ အတြင္းပိုင္းၿပင္ဆင္မွဳေတြေဆာင္ရြက္ရာမွာ၊ ၊ bus bars ေတြြကိုုထိေတြ႔ ကိုင္္တြြယ္ရမယ္ဆိုရင္၊ discharge လုပ္ၿပီးမွသာ ထိေတြ႔ကိုင္္တြယ္သင္႔ပါတယ္။
ကုန္းေပါါ at shore မွာ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား သယ္ေဆာင္ၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း transmission & distribution ကိုေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါ၊ 3 phase, 4 wires system ကိုအသံုးၿပဳပါတယ္။ phase တခုစီအတြက္ conductor တနည္းအားၿဖင္႔ wire တခုစီကိုသံုးထားၿပီး၊ စတုထၱေၿမာက္ wire ကေတာ႔၊ return circuit ၿဖစ္တဲ႔ 'neutral wire' ၿဖစ္ပါတယ္။ သေဘ္ာေပါါ on-board မွာေတာ႔ '3 phase, 3 wire insulated' သိိုု႔႔မဟုုတ္္ '3 phase, 4 wire neutral grounded' နဲ႔ 'single phase, 2 wire insulated' သိိုု႔႔မဟုုတ္္ 'single phase, 3 wire neutral grounded' အစရိွွတဲ႔ စနစ္ေတြြကိုု၊ အသံုးၿပဳပါတယ္။
Fig. Earth neutral system - earthed system has one pole or neutral point connected to earth.
လွၽပ္စစ္ဓါတ္ကိိုသယ္ေဆာင္ေပးပို႔ေနတဲ႔ conductor တခုခုမွာ insulation failure ေႀကာင္႔ပဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ conductor ဟာ machinery ေတြရဲ႕ metal enclosure part အစိတ္အပိုင္းေတြကို၊ ထိမိလို႔ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ voltage accumulation ေႀကာင္႔ ဓါတ္လိုက္ၿခင္းဆိုတဲ႔ 'electrical shock' ၿဖစ္ေပါါပါတယ္။ electrical shock ဟာ လူသားေတြအတြက္ အသက္အနၱရာယ္ထိခိုက္မွဳ ၿဖစ္ေပါါနိဳင္တဲ႔အတြက္၊ ကုန္းေပါါမွာ neutral wire ကို ground ခၽကာအသံုးၿပဳႀကၿပီး "earthed neutral system" လို႔ေခါါပါတယ္။ ground ခၽၿခင္း တနည္းအားၿဖင္႔ earth ဖမ္းထားၿခင္းေႀကာင္႔ circuit failure ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ၊ protection devices ေတြမွတဆင္႔ tripping ၿဖစ္ေပါါေစၿပီး၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကိုၿဖတ္ေတာက္ကာ electrical shock အနၱရာယ္မွ၊ ကာကြယ္တားဆီးပါတယ္။ လူသားေတြ ေဘးအနၱရာယ္ ကင္းရွင္းေစဖို႔ကိုသာ အဓိက ရည္ရြယ္ၿပီး၊ machinery ေတြရဲ႕ safety ပိုင္းနဲဲ႔ operation ပိုင္းေတြကို၊ ထည္႔သြင္းစဥ္းးစားၿခင္း မရိွတာ၊ ေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။
Fig. Insulated earth system, totally electrically insulated from earth (ship's hull)
သေဘ္ာေပါါမွာ essential machinery ေတြရဲ႕ safety ပိုင္းနဲဲ႔ operation ပိုင္းေတြကိုသာ အဓိက ထားပါတယ္။ အဓိကရည္ရြယ္ခၽက္ main priority ကေတာ႔ သေဘ္ာေဘးအနၱရာယ္ ကင္းရွွင္းေစဖို႔သာ ၿဖစ္ၿပီး၊ navigation နဲ႔ fire safety အစရိွွတဲ႔ အခၽက္ေတြကိုကာကြယ္နိဳင္ဖို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အေႀကာင္း တစံံုတခုေႀကာင္႔ earth fault ၿဖစ္ေပါါခဲ႔ရင္၊ essential machinery ေတြကို isolate လုပ္ကာ ဆက္လက္ေမာင္းနွင္အသံုးၿပဳေစဖို႔ စီီမံထားတာကိုေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ circuit failure ၿဖစ္တဲ႔အခါ၊ "insulated neutral system" ကေနတဆင္႔ ground ခၽၿခင္း တနည္းအားၿဖင္႔ earth ဖမ္းထားၿခင္းၿဖင္႔၊ ကာကြယ္တားဆီးတယ္လို႔ ဆိုနိဳင္ပါတယ္။
insulated neutral system မွာ insulator ဟာ စီးဆင္းေနတဲ႔လွၽပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ conductor ထဲမွာသာ ရိွေနေစရန္ဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ circuit faults ဟာ insulation brake နဲ႔ conductor brake ဆိုတဲ႔အေၿခအေန (၂) ခုေႀကာင္႔ၿဖစ္ေပါါပါတယ္။ open circuit fault, earth fault နဲ႔ short circuit fault ဆိုတဲ႔ basic circuit fault (၃) မၽိဳးရိွပါတယ္။
Fig. A = open circuit fault, B = earth fault, C = short circuit fault
conductor brake ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ၊ လွၽပ္စစ္ဓါတ္စီးဆင္းၿခင္းမရိွေတာ႔တဲ႔အတြက္ open circuit fault ၿဖစ္ေပါါလာၿပီး၊ insulation brake ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါမွာေတာ႔၊ conductor ဟာ၊ သေဘ္ာရဲ႕ hull သို႔မဟုတ္ earthed metal enclosure ေတြနဲ႔ထိမိၿပီး၊ earth fault ၿဖစ္ေပါါပါတယ္။ insulation brake ဟာ conductor (၂) ခုလံုးမွာ ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ၊ conductor တခုနဲ႔ တခုထိမိရာမွ၊ short-circuit fault ၿဖစ္ေပါါပါတယ္။ earth fault ဟာ equipments ေတြနဲ႔ machinery ေတြမွာ အမၽားဆံုးၿဖစ္ေပါါတတ္ၿပီး၊ earthed ဆိုတဲ႔ ground ခၽမထားတဲ႔အခါ၊ ၿပင္းထန္တဲ႔ electrical shock ကိုၿဖစ္ေပါါေစပါတယ္။
ကုန္းေပါါမွာအသံုးၿပဳတဲ႔ "earthed neutral system" ကို၊ သေဘ္ာေပါါမွာအသံုးၿပဳအခါ၊ line conductor တခုတည္းမွာသာ တတ္ဆင္ၿပီး၊ earth fault current ကိုစီးေစပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ single earth fault လို႔ဆိုနိဳင္ပါတယ္။ earth fault ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ high current ဟာ၊ short circuit fault အၿဖစ္၊ ေၿမႀကီး ground ထဲကို စီးသြားသလို၊ on-board မွာေတာ႔ သေဘ္ာရဲ႕ hull ကို စီးဆင္းသြားမွာၿဖစ္ပါတယ္။ စီးသြားတဲ႔ earth fault current ေႀကာင္႔ line မွာရိွတဲ႔ fuse ကဲ႔သို႔၊ protection devices ေတြမွတဆင္႔၊ ေပးပို႔ေနတဲ႔ လွၽပ္စစ္ဓါတ္အားကိို ၿဖတ္ေတာက္လိုက္ပါတယ္။ အကယ္၍ သေဘ္ာေမာင္းနွင္ေနစဥ္ လွၽပ္စစ္ဓါတ္အား ၿဖတ္ေတာက္လိုက္တဲ႔အခါ၊ equipment သို႔မဟုတ္ machinery ဟာ၊ steering gear ကဲ႔သို႔ အေရးႀကီးတဲ႔ critical machinery သို႔မဟုတ္ မရိွမၿဖစ္လိုအပ္တဲ႔ essential machinery သာၿဖစ္ခဲ႔လၽွင္၊ ေသာင္တင္ၿခင္း grounded နဲ႔ သေဘ္ာတိုက္ၿခင္း collision ေတြၿဖစ္ပြားနိဳင္ပါတယ္။
"insulated neutral system" မွာေတာ႔ single earth fault ေႀကာင္႔ ၿဖစ္ေပါါလာတဲ႔ earth fault current ဟာ၊ completed circuit အၿဖစ္မစီးဆင္းနိဳင္တာကိုေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ single earth fault (၂) ခု ၿဖစ္ေပါါတဲ႔ အခါမွသာ short circuit fault အေနနဲ႔႔ သေဘ္ာရဲ႕ hull သို႔ စီးဆင္းသြားၿပီး၊ protection devices ေတြမွတဆင္႔ equipments ေတြနဲ႔ machinery ေတြကို၊ isolate လုပ္လိုက္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ line (၂) ခုမွာ earth fault ၿဖစ္မွသာ၊ ေပးပို႔ေနတဲ႔ လွၽပ္စစ္ဓါတ္အားကိို ၿဖတ္ေတာက္တယ္လို႔ ဆိုနိဳင္ပါတယ္္။
သေဘ္ာမွာ earth fault ၿဖစ္ေပါါတတ္တဲ႔ေနရာေတြကေတာ႔ (i) အပူအေအးလြန္ကဲတဲ႔ေနရာေတြ၊ (ii) တုန္ခါမွဳ vibration မၽားလြန္းတဲ႔ေနရာေတြ၊ (iii) အေကြး bend ေနရာေတြ၊ (iv) ေရခိုးေရေငြ႔ moisture နဲ႔ စြတ္စိုတဲ႔ေနရာေတြ၊ (v) ဖုန္နဲ႔ အမိွဳက္သရိုက္၊ အညစ္အေႀကး dust and dirt မၽားလြန္းတဲ႔ေနရာေတြနဲ႔ (vi) mechanical stress မၽားလြန္းတဲ႔ေနရာေတြၿဖစ္ပါတယ္။
generator ေတြမွထုတ္ေပးတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ main switch board မွာရိွတဲ႔ bus bar ေတြကတဆင္႔၊ အသံုးၿပဳမယ္႔ေနရာေတြကို ခြဲၿခားေပးပို႔ပါတယ္။ သေဘ္ာမွာအသံုးၿပဳတဲ႔ main switch board ေတြဟာ 'self mounted - drip proof type' ေတြၿဖစ္ၿပီး၊ လက္ခံမယ္႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားဟာ AC 50 volt ထက္ေကၽာ္ရင္ 'dead front panel' ၿဖစ္ရမယ္လို႔ SOLAS regulation အရသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ 'self mounted' ဆိုတာကေတာ႔ main switch board ဟာ bulkhead လို နံရံမွာကပ္ၿပီး၊ တတ္ဆင္ထားတာ မဟုတ္သလို၊ standing frame လို ေဘာင္တခုခုကို မွီၿပီး တတ္ဆင္ထားတာမၽိဳးလည္းမဟုတ္ပဲ၊ သီးၿခား ရပ္တည္ေနတာရယ္လို႔ ေၿပာနိဳင္ပါတယ္။
'drip proof' ဆိုတာကေတာ႔ ေတာ္ရံုတန္ရံု ေရမွဳန္ေရမြွားေရစက္ေတြ စင္တဲ႔အခါနဲ႔ ေရေတြကၽတဲ႔ အခါေတြမွာ main switch board ထဲမဝင္နိဳင္ေအာင္၊ panel တံခါးေတြမွာ liner ေတြထည္႔သြင္း တတ္ဆင္ထားၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ main switch board ရဲ႕ panel ေတြမွာရိွတဲ႔ barker ေတြကို၊ off လုပ္ၿပီးမွသာ panel တံခါးေတြကို၊ ဖြင္႔လို႔ရေစဖို႔ စီမံထားတာကိုေတာ႔ 'dead front panel' လို႔ေခါါပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ main switch board ေရွ႕နဲ႔ေနာက္ဖက္ေနရာေတြမွာ 'hand rail' လို႔ေခါါတဲ႔ လက္ကိုင္တန္းေတြ တတ္ဆင္ထားဖို႔နဲ႔ main switch board ေရွ႕နဲ႔ ေနာက္ဖက္ ႀကမ္းၿပင္ floor မွာေတာ႔ 'insulation map' လို႔ေခါါတဲ႔ rubber sheet ေတြခင္းထားဖို႔ SOLAS regulation မွာ ၿပဌာန္းထားပါေသးတယ္။
open circuit fault, earth fault နဲ႔ short circuit fault ဆိုတဲ႔ circuit fault ေတြေပါါေပါက္လာတဲ႔အခါ၊ main switch board မွာတတ္ဆင္ထားတဲ႔ safety devices ေတြမွတဆင္႔၊ လၽပ္စစ္ဓါတ္အားေပးပို႔မွဳကို လိုအပ္သလို isolate ခြဲၿခားေပးပါတယ္။ အေၿခခံ safety devices ေတြကေတာ႔ circuit breakers ေတြ၊ fuses ေတြနဲ႔ over current relay ေတြၿဖစ္ႀကၿပီး၊ dead front panel ကိုလည္း safety device တခုအေနနဲ႔ ထည္႔သြင္းစဥ္းစား နိဳင္ပါတယ္။ over load ၿဖစ္တဲ႔အခါေတြနဲ႔ short circuit fault ေပါါေပါက္တဲ႔အခါေတြမွာ၊ circuit breaker ေတြကတဆင္႔ အလိုအေလၽွက္ ၿဖတ္ေတာက္ေပးပါတယ္။ အလားတူ rating အမၽိဳးမၽိဳးရိွတဲ႔ fuses ေတြမွတဆင္႔ short circuit ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ isolate လုပ္ေပးပါတယ္။ တတ္ဆင္ထားတဲ႔ fuses ေတြဟာ rated current ပမာဏထက္ (၁) ဆခြဲပိုတဲ႔ fuses ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ over current relays ေတြကေတာ႔ high current ၿဖစ္ေပါါလာတဲ႔အခါ၊ တားဆီးေပးပါတယ္။
main switch board ကို feeder side နဲ႔ load side ရယ္လို႔ခြဲၿခားနိဳင္ၿပီး၊ feeder side ဟာ လၽွပ္စစ္ဓါတ္ကို၊ လက္ခံရယူတဲ႔ အပိုင္းၿဖစ္ကာ၊ parallel operation ဆိုတဲ႔ generators ေတြခၽိတ္ဆက္ေမာင္းနွင္နိဳင္ဖို႔၊ synchronizing panel လည္းပါဝင္ပါတယ္။ load side ကေတာ႔ လက္ခံရရိွတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ equipment ေတြနဲ႔ machinery ေတြအတြက္၊ အသံုးၿပဳတဲ႔အပိုင္းၿဖစ္ၿပီး၊ essential load နဲ႔ non-essential load side ရယ္လို႔ (၂) ပိုင္း ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ သေဘ္ာရဲ႕ safety, propulsion နဲ႔ navigation တို႔နဲ႔ ပက္သက္တဲ႔ equipments ေတြ၊ critical machinery ေတြဟာ essential load ေတြၿဖစ္ၿပီး၊ လိုအပ္တဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ main switch board မွတိုက္ရိုက္ေပးပို႔သလို၊ sectional boards ေတြနဲ႔ distribution boards ေတြမွတဆင္႔ 'group starter panel' ေတြထပ္မံခြဲထုတ္ကာ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားေပးပို႔ပါတယ္။
လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board bus bar ေတြမွတဆင္႔၊ distribution boards ေတြထံေပးပို႔တဲ႔အခါ individual circuit breaker ေတြခံကာေပးပို႔သလို၊ distribution boards ေတြမွ group starter panels ေတြကိုေပးပို႔တဲ႔ အခါမွာလည္း၊ individual circuit breaker ေတြခံ ကာေပးပို႔ပါတယ္။ main switch board နဲ႔တဆက္တည္း၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔ group stater panels ေတြကို bus bar ေတြမွတိုက္ရိုက္ေပးပို႔ ၿပီး၊ သီးၿခားတတ္ဆင္ ထားတဲ႔ group starter panels ေတြဆီကိုေတာ႔ cable ေတြ အသံုးၿပဳကာေပးပို႔ပါတယ္။ သီးၿခားတတ္ဆင္ထားတဲ႔ group starter panels ေတြအတြင္း ရရိွလာတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ bus bar အငယ္စားေတြကိုသံုးၿပီး individual starter panel ေတြ အတြင္းသို႔ breaker ေတြခံကာေပးပို႔ပါတယ္။ individual stater panel ေတြဟာ၊ cable ေတြအသံုးၿပဳၿပီး သက္ဆိုင္ရာ machinery ေတြကိုေပးပို႔ကာေမာင္းနွင္ လည္ပတ္ေစပါတယ္။
ဒါ႔အၿပင္လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ 'transformer' မွတဆင္႔ 220 volt သို႔မဟုတ္ 110 volt သို႔ step down ေလၽွာ႔ခၽကာ၊ lighting, sockets ေတြနဲ႔ domestic used အတြက္ေပးပို႔ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ 'secondary distribution' လို႔ေခါါနိဳင္ပါတယ္။ မီးေလာင္ၿခင္း fire၊ ေရလြွမ္းၿခင္း flooding ၊ ေသာင္တင္ၿခင္း grounding နဲ႔ သေဘ္ာတိုက္ၿခင္း collision အစရိွတဲ႔ emergency အေရးေပါါအေၿခအေနေတြမွာ၊ critical machinery ေတြၿဖစ္တဲ႔ essential load ေတြအတြက္၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား ကို emergency switch board မွတဆင္႔ေပးပို႔ပါတယ္။ main switch board နဲ႔ main generators ေတြဟာ သေဘ္ာရဲ႕ water line ေအာက္မွာ တတ္ဆင္ထားၿပီး၊ emergency switch board နဲ႔ emergency generator တို႔ကိုေတာ႔ water line သို႔မဟုတ္ load line ရဲ႕အထက္ ေနရာေတြၿဖစ္တဲ႔ upper deck လို၊ continuous deck မွာ သီးၿခားတတ္ဆင္ထားပါတယ္။ သာမန္အေၿခအေနမွာ generator မွ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board နဲ႔ emergency switch board ကိုေပးပို႔ပါတယ္။ အေႀကာင္းတစံုတခုေႀကာင္႔ generator ဟာ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board သို႔မပို႔နိဳင္ေတာ႔တဲ႔အခါ၊ emergency generator အလိုအေလၽွာက္ စတင္လည္ပါတ္ၿပီး၊ emergency switch board မွတဆင္႔ essential load ေတြထံ၊ လၽွပ္စစ္ ဓါတ္အားေပးပို႔မွာၿဖစ္ပါတယ္။
Reference and image credit to : Marine electrical equipment and practice by H.D Mc George, http://www.ship-technology.com, http://www.ubitechonline.com,
Remark : All images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.
generator ေတြမွထုတ္ေပးတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ main switch board မွာရိွတဲ႔ bus bar ေတြကတဆင္႔၊ အသံုးၿပဳမယ္႔ေနရာေတြကို ခြဲၿခားေပးပို႔ပါတယ္။ သေဘ္ာမွာအသံုးၿပဳတဲ႔ main switch board ေတြဟာ 'self mounted - drip proof type' ေတြၿဖစ္ၿပီး၊ လက္ခံမယ္႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားဟာ AC 50 volt ထက္ေကၽာ္ရင္ 'dead front panel' ၿဖစ္ရမယ္လို႔ SOLAS regulation အရသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ 'self mounted' ဆိုတာကေတာ႔ main switch board ဟာ bulkhead လို နံရံမွာကပ္ၿပီး၊ တတ္ဆင္ထားတာ မဟုတ္သလို၊ standing frame လို ေဘာင္တခုခုကို မွီၿပီး တတ္ဆင္ထားတာမၽိဳးလည္းမဟုတ္ပဲ၊ သီးၿခား ရပ္တည္ေနတာရယ္လို႔ ေၿပာနိဳင္ပါတယ္။
'drip proof' ဆိုတာကေတာ႔ ေတာ္ရံုတန္ရံု ေရမွဳန္ေရမြွားေရစက္ေတြ စင္တဲ႔အခါနဲ႔ ေရေတြကၽတဲ႔ အခါေတြမွာ main switch board ထဲမဝင္နိဳင္ေအာင္၊ panel တံခါးေတြမွာ liner ေတြထည္႔သြင္း တတ္ဆင္ထားၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္။ main switch board ရဲ႕ panel ေတြမွာရိွတဲ႔ barker ေတြကို၊ off လုပ္ၿပီးမွသာ panel တံခါးေတြကို၊ ဖြင္႔လို႔ရေစဖို႔ စီမံထားတာကိုေတာ႔ 'dead front panel' လို႔ေခါါပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ main switch board ေရွ႕နဲ႔ေနာက္ဖက္ေနရာေတြမွာ 'hand rail' လို႔ေခါါတဲ႔ လက္ကိုင္တန္းေတြ တတ္ဆင္ထားဖို႔နဲ႔ main switch board ေရွ႕နဲ႔ ေနာက္ဖက္ ႀကမ္းၿပင္ floor မွာေတာ႔ 'insulation map' လို႔ေခါါတဲ႔ rubber sheet ေတြခင္းထားဖို႔ SOLAS regulation မွာ ၿပဌာန္းထားပါေသးတယ္။
open circuit fault, earth fault နဲ႔ short circuit fault ဆိုတဲ႔ circuit fault ေတြေပါါေပါက္လာတဲ႔အခါ၊ main switch board မွာတတ္ဆင္ထားတဲ႔ safety devices ေတြမွတဆင္႔၊ လၽပ္စစ္ဓါတ္အားေပးပို႔မွဳကို လိုအပ္သလို isolate ခြဲၿခားေပးပါတယ္။ အေၿခခံ safety devices ေတြကေတာ႔ circuit breakers ေတြ၊ fuses ေတြနဲ႔ over current relay ေတြၿဖစ္ႀကၿပီး၊ dead front panel ကိုလည္း safety device တခုအေနနဲ႔ ထည္႔သြင္းစဥ္းစား နိဳင္ပါတယ္။ over load ၿဖစ္တဲ႔အခါေတြနဲ႔ short circuit fault ေပါါေပါက္တဲ႔အခါေတြမွာ၊ circuit breaker ေတြကတဆင္႔ အလိုအေလၽွက္ ၿဖတ္ေတာက္ေပးပါတယ္။ အလားတူ rating အမၽိဳးမၽိဳးရိွတဲ႔ fuses ေတြမွတဆင္႔ short circuit ၿဖစ္ေပါါတဲ႔အခါ isolate လုပ္ေပးပါတယ္။ တတ္ဆင္ထားတဲ႔ fuses ေတြဟာ rated current ပမာဏထက္ (၁) ဆခြဲပိုတဲ႔ fuses ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ over current relays ေတြကေတာ႔ high current ၿဖစ္ေပါါလာတဲ႔အခါ၊ တားဆီးေပးပါတယ္။
main switch board ကို feeder side နဲ႔ load side ရယ္လို႔ခြဲၿခားနိဳင္ၿပီး၊ feeder side ဟာ လၽွပ္စစ္ဓါတ္ကို၊ လက္ခံရယူတဲ႔ အပိုင္းၿဖစ္ကာ၊ parallel operation ဆိုတဲ႔ generators ေတြခၽိတ္ဆက္ေမာင္းနွင္နိဳင္ဖို႔၊ synchronizing panel လည္းပါဝင္ပါတယ္။ load side ကေတာ႔ လက္ခံရရိွတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ equipment ေတြနဲ႔ machinery ေတြအတြက္၊ အသံုးၿပဳတဲ႔အပိုင္းၿဖစ္ၿပီး၊ essential load နဲ႔ non-essential load side ရယ္လို႔ (၂) ပိုင္း ခြဲၿခားနိဳင္ပါတယ္။ သေဘ္ာရဲ႕ safety, propulsion နဲ႔ navigation တို႔နဲ႔ ပက္သက္တဲ႔ equipments ေတြ၊ critical machinery ေတြဟာ essential load ေတြၿဖစ္ၿပီး၊ လိုအပ္တဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ main switch board မွတိုက္ရိုက္ေပးပို႔သလို၊ sectional boards ေတြနဲ႔ distribution boards ေတြမွတဆင္႔ 'group starter panel' ေတြထပ္မံခြဲထုတ္ကာ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားေပးပို႔ပါတယ္။
Fig. Group starter panel
လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board bus bar ေတြမွတဆင္႔၊ distribution boards ေတြထံေပးပို႔တဲ႔အခါ individual circuit breaker ေတြခံကာေပးပို႔သလို၊ distribution boards ေတြမွ group starter panels ေတြကိုေပးပို႔တဲ႔ အခါမွာလည္း၊ individual circuit breaker ေတြခံ ကာေပးပို႔ပါတယ္။ main switch board နဲ႔တဆက္တည္း၊ တတ္ဆင္ထားတဲ႔ group stater panels ေတြကို bus bar ေတြမွတိုက္ရိုက္ေပးပို႔ ၿပီး၊ သီးၿခားတတ္ဆင္ ထားတဲ႔ group starter panels ေတြဆီကိုေတာ႔ cable ေတြ အသံုးၿပဳကာေပးပို႔ပါတယ္။ သီးၿခားတတ္ဆင္ထားတဲ႔ group starter panels ေတြအတြင္း ရရိွလာတဲ႔ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ bus bar အငယ္စားေတြကိုသံုးၿပီး individual starter panel ေတြ အတြင္းသို႔ breaker ေတြခံကာေပးပို႔ပါတယ္။ individual stater panel ေတြဟာ၊ cable ေတြအသံုးၿပဳၿပီး သက္ဆိုင္ရာ machinery ေတြကိုေပးပို႔ကာေမာင္းနွင္ လည္ပတ္ေစပါတယ္။
ဒါ႔အၿပင္လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို၊ 'transformer' မွတဆင္႔ 220 volt သို႔မဟုတ္ 110 volt သို႔ step down ေလၽွာ႔ခၽကာ၊ lighting, sockets ေတြနဲ႔ domestic used အတြက္ေပးပို႔ပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင္႔ 'secondary distribution' လို႔ေခါါနိဳင္ပါတယ္။ မီးေလာင္ၿခင္း fire၊ ေရလြွမ္းၿခင္း flooding ၊ ေသာင္တင္ၿခင္း grounding နဲ႔ သေဘ္ာတိုက္ၿခင္း collision အစရိွတဲ႔ emergency အေရးေပါါအေၿခအေနေတြမွာ၊ critical machinery ေတြၿဖစ္တဲ႔ essential load ေတြအတြက္၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အား ကို emergency switch board မွတဆင္႔ေပးပို႔ပါတယ္။ main switch board နဲ႔ main generators ေတြဟာ သေဘ္ာရဲ႕ water line ေအာက္မွာ တတ္ဆင္ထားၿပီး၊ emergency switch board နဲ႔ emergency generator တို႔ကိုေတာ႔ water line သို႔မဟုတ္ load line ရဲ႕အထက္ ေနရာေတြၿဖစ္တဲ႔ upper deck လို၊ continuous deck မွာ သီးၿခားတတ္ဆင္ထားပါတယ္။ သာမန္အေၿခအေနမွာ generator မွ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board နဲ႔ emergency switch board ကိုေပးပို႔ပါတယ္။ အေႀကာင္းတစံုတခုေႀကာင္႔ generator ဟာ၊ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားကို main switch board သို႔မပို႔နိဳင္ေတာ႔တဲ႔အခါ၊ emergency generator အလိုအေလၽွာက္ စတင္လည္ပါတ္ၿပီး၊ emergency switch board မွတဆင္႔ essential load ေတြထံ၊ လၽွပ္စစ္ ဓါတ္အားေပးပို႔မွာၿဖစ္ပါတယ္။
Reference and image credit to : Marine electrical equipment and practice by H.D Mc George, http://www.ship-technology.com, http://www.ubitechonline.com,
Remark : All images herein this website are for use of educational purpose only. The owner of this web site is not responsible for the consequences in case of violation to copyright, trademark, patent or other intellectual property rights of any third party.
I've read it. Thank a lot.
ReplyDelete